Sprawdź się
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Monarchiczne i republikańskie głowy państw w EuropieW związku z tym interesujące jest, w jaki sposób we współczesnych europejskich monarchiach i republikach ustrojodawcy odnieśli się do zagadnienia miejsca i roli głowy państwa w ustroju politycznym. Owe rozwiązania konstytucyjne swoją podbudowę teoretyczną mają w rozważaniach na temat państwa i władzy, różnorako odnoszących się do zagadnienia znaczenia formalnie najważniejszego człowieka w państwie w ideowo‑ustrojowym schemacie władzy państwowej. Współczesne zapisy konstytucyjne oraz dotycząca monarchów i prezydentów praktyka ustrojowa oddziałują z kolei na doktrynę. Tak można wytłumaczyć powstanie tej pracy, opisującej głowy państwa w tych monarchiach i republikach, które przynajmniej częściowo znajdują się w Europie rozumianej jako kontynent wraz z przyległymi doń wyspami.
Źródło: Monarchiczne i republikańskie głowy państw w Europie, dostępny w internecie: legitymizm.org [dostęp 22.07.2020 r.].
Zdaniem autora tekstu we współczesnych państwach europejskich rozwiązania ustrojowe... Możliwe odpowiedzi: 1. sytuują prezydenta jako głowę państwa w republikach na równi z królem w monarchiach., 2. wprowadzają zasadę wyższości monarchii i kompetencji monarchy nad republiką i prawami prezydenta., 3. pozbawiają prezydentów i monarchów jakiegokolwiek wpływu na decyzje władz politycznych., 4. odchodzą od modeli teoretycznych i wprowadzają rozwiązania oparte wyłącznie na bieżących potrzebach politycznych.
Dokończ zdanie.
Zdaniem autora tekstu we współczesnych państwach europejskich rozwiązania ustrojowe...
- sytuują prezydenta jako głowę państwa w republikach na równi z królem w monarchiach.
- wprowadzają zasadę wyższości monarchii i kompetencji monarchy nad republiką i prawami prezydenta.
- pozbawiają prezydentów i monarchów jakiegokolwiek wpływu na decyzje władz politycznych.
- odchodzą od modeli teoretycznych i wprowadzają rozwiązania oparte wyłącznie na bieżących potrzebach politycznych.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Zasada republikańskiej formy rządów i zasada dobra wspólnego w Ustawie Zasadniczej RFN i niemieckiej nauce prawa konstytucyjnego – wybrane zagadnieniaUstrój republikański jest z natury odporny na działanie jakiejkolwiek religii czy ideologii, inaczej niż bywało to w dawnych monarchiach (pojęcie „dobra wspólnego” nie jest i nie może być określane poprzez religijne czy metafizyczne prawdy wiary) albo w państwach totalitarnych. W tym sensie szczególnego znaczenia nabiera rola „urzędu” i „urzędników” – apolitycznych funkcjonariuszy będących w służbie dobra wspólnego. To oni są głównymi adresatami normy określającej państwo jako republikę.
Źródło: Marcin Przybysz, Zasada republikańskiej formy rządów i zasada dobra wspólnego w Ustawie Zasadniczej RFN i niemieckiej nauce prawa konstytucyjnego – wybrane zagadnienia, dostępny w internecie: marszalek.com.pl [dostęp 22.07.2020 r.].
Zdaniem autora tekstu we współczesnych republikach... Możliwe odpowiedzi: 1. obowiązuje zasada świeckości państwa., 2. bardzo ważną rolę odgrywają kompetentni urzędnicy, których celem jest łączenie interesów władz i obywateli., 3. funkcjonujący z poszanowaniem zasad konstytucji system republikański gwarantuje trwałość rozwiązań demokratycznych i chroni obywateli przed groźbą jednowładztwa., 4. rola społeczeństwa sprowadza się do głosowania i wybierania jego przedstawicieli.
Wskaż poprawne dokończenia zdania.
Zdaniem autora tekstu we współczesnych republikach...
- obowiązuje zasada świeckości państwa.
- bardzo ważną rolę odgrywają kompetentni urzędnicy, których celem jest łączenie interesów władz i obywateli.
- funkcjonujący z poszanowaniem zasad konstytucji system republikański gwarantuje trwałość rozwiązań demokratycznych i chroni obywateli przed groźbą jednowładztwa.
- rola społeczeństwa sprowadza się do głosowania i wybierania jego przedstawicieli.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
System polityczny CzechCo prawda prezydent cieszy się dość dużymi kompetencjami, to jednak organem, z którym prezydent musi ściśle współpracować jest rząd. Decyzje prezydenta (np. w sądownictwie) często wymagają kontrasygnaty premiera lub wskazanego przez premiera ministra, co w praktyce oznacza ograniczenie wpływu prezydenta na możliwość kreowania polityki w państwie.
W podobny sposób pośrednio ograniczane są kompetencje prezydenta w zakresie jego prawa do wetowania ustaw. Prezydent może być poddawany presji ze strony parlamentarzystów, gdyż przy powtórnym głosowaniu w Izbie Poselskiej niedopuszczalne jest wnoszenie poprawek, co często oznacza wszczęcie nowej procedury legislacyjnej i znacznie wydłuża proces ustawodawczy.
Warto zwrócić także uwagę na fakt, iż prezydent ma prawo rozwiązać Izbę Poselską, jak również sam parlament dysponuje podobną kompetencją w stosunku do prezydenta. W konstytucji widnieje zapis, że parlament z ważnych przyczyn ma prawo uznać głowę państwa za nie mogącą piastować urzędu. Co ciekawe, nie są podane konkretne przyczyny, na podstawie których parlament mógłby coś takiego orzec.
Źródło: Adam Jarosz, System polityczny Czech, 7.04.2005 r., dostępny w internecie: psz.pl [dostęp 22.07.2020 r.].
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| W Czechach występuje dualizm egzekutywy. Kompetencje są rozdzielone pomiędzy prezydenta i premiera. | □ | □ |
| Prezydent Czech odpowiada wyłącznie przed Bogiem i historią. | □ | □ |
| W Czechach nie występuje odpowiedzialność polityczna prezydenta, dlatego jego decyzje wymagają kontrasygnaty. | □ | □ |
| Prezydent Czech ma prawo weta zawieszającego. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Model włoskiej prezydenturyPrezydentura jawi się tu jako urząd jedyny w swoim rodzaju, unikatowy i jakościowo inny niż wszystkie pozostałe organy państwa, gwarantujący równowagę ustrojową, całkowicie zneutralizowany politycznie, a nawet do pewnego stopnia pozapolityczny. Sami prezydenci istoty prezydentury upatrują w tym, że głowa państwa winna działać jako gwarant bezstronności, a także promotor zasad i wartości konstytucji. Warto odnotować, że konstytucja nie lokuje prezydenta w gronie organów władzy wykonawczej, skądinąd też nie przypisuje go do innej gałęzi władzy.
Źródło: Marek Bankowicz, Model włoskiej prezydentury, dostępny w internecie: ruj.uj.edu.pl [dostęp 22.07.2020 r.].
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Systemy elekcji prezydenta – zagadnienia teoretyczneElekcja bezpośrednia stwarza także pewną aurę oczekiwań i nadziei społecznych adresowanych do tak wybranego prezydenta. Obietnice dane w trakcie kampanii wyborczej i hasła, którymi operowali kandydaci, stwarzają w odbiorze społecznym wrażenie zapowiedzi realizacji konkretnego programu politycznego, nawet jeśli w praktyce kandydat takiego programu nie przedstawił. Wydaje się, że zwłaszcza w warunkach państw postkomunistycznych wiara w omnipotencję prezydenta stanowi w istocie rzeczy refleks wiary lub też złudzenia omnipotencji państwa wyniesionych z poprzedniego ustroju i gospodarki centralnie planowanej. Z kolei dążenie prezydenta do sprostania, choć w części, oczekiwaniom wyborców może napotkać na bariery natury prawnej w postaci braku kompetencji do realizacji funkcji rządzenia państwem i określania polityki społeczno‑gospodarczej oraz bariery natury politycznej – istnienie odrębnej koncepcji politycznej reprezentowanej przez większość parlamentarną lub rząd.
Źródło: Jerzy Ciapała, Systemy elekcji prezydenta – zagadnienia teoretyczne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1997, nr 3.
Uzupełnij tekst.
prezydenta, Rada Ministrów, premiera, słowiańskiego, kampanii wyborczej, sprawiedliwości, głosowania, wybory prezydenckie, osobistej pozycji, wyborów, obietnice wyborcze, rządu, sprawczości państwa, sowieckiego, państw demokratycznych
W państwach dawnego bloku .............................................. powszechne .............................................. cieszą się dużą popularnością wśród obywateli. Bezpośrednia elekcja stwarza możliwość budowania .............................................. prezydenta. Prezydent w trakcie .............................................. proponuje rozwiązania systemowe i składa ............................................... W państwach dawnego realnego socjalizmu obywatele mają poczucie .............................................., dlatego obywatele często głosują na kandydata, który więcej obiecuje. W praktyce, w większości .............................................. realna władza znajduje się w rękach .............................................. i dlatego obietnice .............................................. mogą być realizowane tylko wówczas, kiedy to .............................................. zdecyduje o ich realizacji.
Zapoznaj się ze schematem i wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Udział prezydenta Republiki Litewskiej w ustawodawstwieAnaliza uprawnień prezydenta wobec władzy ustawodawczej w oderwaniu od sytuacji politycznej nie daje jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o rzeczywistą pozycję prezydenta, która w drodze praktyki będzie ulegać wzmocnieniu bądź osłabieniu w zależności od układu sił w Sejmie. Wiele oczywiście będzie też zależeć od osobowości urzędującego prezydenta, jego umiejętności przekonania do swoich racji, „kultury” politycznej i szeregu innych czynników bliższych raczej politologii niż prawu konstytucyjnemu. Niemniej jednak dokonując analizy uprawnień pozwalających na udział głowy państwa w ustawodawstwie, można dostrzec, że prezydentowi zapewniono pozycję aktywnego uczestnika tej procedury. Z jednej bowiem strony prezydent dysponuje prawem wszczęcia tego postępowania w formie inicjatywy ustawodawczej, z drugiej zaś wyposażono go w instrument pozwalający zmusić Sejm do ponownej refleksji nad uchwaloną ustawą i to w formie zbliżonej do poprawek drugiej izby w porządkach prawnych zakładających parlament dwuizbowy. W postępowaniu ustawodawczym prezydentowi powierzono więc rolę inicjującą i moderującą. Równie ważne wydaje się szczegółowe, regulaminowe uregulowanie trybu przekazywania prezydentowi projektów ustaw składanych przez inne podmioty. Oczywiście szersza analiza uprawnień prezydenta i Sejmu prowadzi do wniosku, że to Sejm dysponuje większą liczbą kompetencji pozwalających oddziaływać na głowę państwa. Jest to następstwem przyjętej koncepcji ustroju politycznego Litwy.
Źródło: Tomasz Godlewski, Udział prezydenta Republiki Litewskiej w ustawodawstwie, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 3.