Temat: Kurs logiki: lekcja 12. Treść, zakres i ostrość nazwy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Poznasz kolejne ważne kryteria podziału nazw.

• Poćwiczysz odróżnianie nazw według ostrości.

• Nauczysz się w praktyce stosować kategorię treści i zakresu nazwy.

• Usystematyzujesz wiedzę na temat różnych rodzajów i sposobów odróżniania od siebie nazw.

Cele operacyjne. Uczeń:

• zna kryteria podziału nazw;

• rozróżnia zdania według ostrości;

• stosuje kategorię treści i podziałiu nazw;

• posiada wiedzę na temat różnych rodzajów i sposobów odróżniania od siebie nazw.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• film;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z dostępem do internetu dla uczniów;

• tablica interaktywna lub rzutnik;

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o sporządzenie krótkiej, kilkuzdaniowej dziennikarskiej relacji z jakiegoś zdarzenia, jakie miało miejsce poprzedniego dnia. Ich zadaniem jest jasność i przejrzystość.

Faza wstępna:

1. Podanie tematu i celu lekcji.

2. Nauczyciel prosi wybranych uczniów o prezentację pracy domowej. Wypisuje na tablicy kilka charakterystycznych używanych przez nich nazw. W czasie lekcji będzie się do nich odwoływał tłumacząc treść, zakres i ostrość nazwy.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi uczniów o dobranie się w trzyosobowe zespoły. Każdy zespół dostaje dwie nazwy: „nudna lekcja”, „sprężyna” (mogą być inne nazwy, które przyjdą do głowy nauczycielowi). Uczniowie mają za zadanie podać ich definicje.

2. Nauczyciel prosi kolejne grupy o podanie ich definicji. Następuje krótka rozmowa na temat różnic między definicjami oraz które są najlepsze i dlaczego.

3. Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału. Nauczyciel komentuje najważniejsze punkty upewniając się, czy uczniowie dobrze je rozumieją.

4. Nauczyciel wraca nazw wypisanych w efekcie realizacji pracy domowej. Pyta klasę o ich treść, zakres i ostrość. Następnie wraca do nazw zdefiniowanych w punkcie 1‑2. W trybie rozmowy kierowanej prosi teraz klasę o podanie ich cech konstytutywnych oraz przykładów cech przygodnych.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie mają za zadanie wynotować trzy zdania z książki, którą czytają, wyodrębnić wszystkie występujące w nich nazwy, a następnie przyporządkować je do odpowiedniej kategorii. Nadto, jeśli we fragmencie występują nazwy nieostre uczniowie mają za zadnie spróbować je „wyostrzyć”.

Materiały pomocnicze:

• Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Warszawa 2010.

• Walczak P., Metody aktywizujące w nauczaniu filozofii, w: „Analiza i egzystencja” 10 (2009).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie zapoznają się multimedium w sekcji „Animacja” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.