Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Reformy Michaiła Gorbaczowa

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia reformy wewnętrzne Michaiła Gorbaczowa i ich następstwa;

• rozpoznaje przykłady nowych elementów w polityce zagranicznej ZSRS, wprowadzonych przez Michaiła Gorbaczowa po 1985 roku;

• wyjaśnia, dlaczego rosyjskie słowa głasnost i pierestrojka weszły do światowego języka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel poleca uczniom przygotowanie prezentacji na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem.
   Nauczyciel poleca, by uczniowie przygotowali - każdy indywidualnie - mapę myśli związaną z tematem. Wybrana osoba lub ochotnik zapisuje propozycje na tablicy.Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Wskazani przed lekcją uczniowie prezentują i omawiają efekty swojej pracy. Nauczyciel oraz inni uczniowie zadają pytania prezentującym, w razie potrzeby uzupełniając ich wypowiedzi.

2. Praca z multimedium („Schemat”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 2: „Wskaż, które reformy wprowadzone przez Michaiła Gorbaczowa przyczyniły się do rozpadu bloku wschodniego. Odpowiedź uzasadnij”. Poleca uczniom, aby podzielili się na grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

3. Nauczyciel czyta polecenie 3 : „Na podstawie wymienionych w schemacie reform, określ do czego dążył Michaił Gorbaczow” i poleca uczniom, aby wykonali je w parach. Wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udziela też uczniom informacji zwrotnej.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą rozwiązywać ćwiczenia od 1 do 6 – od najprostszych do najtrudniejszych – i będą to robić wspólnie. Wybrana osoba czyta po kolei polecenia. Po każdym przeczytanym poleceniu nauczyciel daje uczniom określony czas na przygotowanie się, a następnie ochotnik udziela odpowiedzi. Reszta uczniów ustosunkowuje się do niej, proponując swoje pomysły. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Napisz streszczenie tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”.

Materiały pomocnicze:

E. Czapiewski, J. Tyszkiewicz, Historia powszechna. Wiek XX, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.

J. Holzer, Europa zimnej wojny, Kraków 2012.

R. G. Pichoja, Historia władzy w Związku Radzieckim 1945‑1991, tł. M. Głuszkowski, P. Zemszał, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.

W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 2005.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Schemat”, aby przygotować się do późniejszej pracy.