Dla nauczyciela
Autorka: Małgorzata Krzeszowska
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Rozstrzyganie konfliktów bez użycia siły
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
I. Człowiek i społeczeństwo.
Uczeń:
7) przedstawia podstawowe metody rozwiązywania konfliktów (mediacja, negocjacje, arbitraż) oraz zalety i wady wskazanych rozwiązań.
Zakres rozszerzony
I. Człowiek w społeczeństwie.
Uczeń:
10) wyjaśnia mechanizm konfliktów międzygrupowych, w tym ich eskalacji;
11) przedstawia zasady i metody kreatywnego rozwiązywania problemów; analizuje uwarunkowania prawidłowego procesu decyzyjnego, wspomagające rozwiązywanie problemów osobistych i grupowych.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
definiuje pojęcie konfliktu;
omawia metody rozwiązywania konfliktów bez użycia siły;
stosuje w praktyce wybrany sposób rozwiązywania konfliktu.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
analiza przypadku;
rozmowa nauczająca;
elementy burzy mózgów.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Podanie tematu i celów zajęć.
2. Klasa dzieli się na grupy, które przygotowują definicję pojęcia „konflikt”. Wybrane osoby przedstawiają efekty pracy na forum, po czym uczniowie wspólnie wybierają najlepszą definicję.
Faza realizacyjna
1. Uczniowie zapoznają się z multimedium, po czym wykonują ćwiczenia do multimedium.
2. Klasa ponownie dzieli się na kilkuosobowe grupy. Każda z grup dzieli się na dwie części i zapoznaje się z wylosowanym poleceniem (materiały pomocnicze). Zadaniem grup jest rozwiązanie wylosowanego przypadku przy pomocy negocjacji. Następnie grupy przedstawiają swój przypadek na forum klasy i omawiają wynegocjowane porozumienie. Jeśli do porozumienia nie doszło, proponują inną metodę rozwiązania konfliktu i wówczas należy daną sytuację rozwiązać tą metodą na forum klasy.
3. Uczniowie dyskutują, w jaki inny sposób można było rozwiązać powyższe sytuacje konfliktowe. Propozycje zapisują na tablicy. Następnie omawiają rozwiązania, oceniając, czy te przyjęte w grupach były według nich najlepsze. Wybrana osoba podsumowuje rozmowę.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie wykonują ćwiczenia 5–8 z sekcji „Sprawdź się”.
2. Wybrane osoby kończą zdanie: „Rozwiązując konflikt, należy...”.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują pozostałe e‑ćwiczenia.
Materiały pomocnicze:
Agnieszka Stępniak‑Łuczywek, Przyczyny konfliktów między rodzicami a dorastającą młodzieżą, szkola.garbow.pl.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, isap.gov.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą obejrzeć multimedium w domu, a na lekcji przedstawić najważniejsze założenia poszczególnych metod rozwiązywania konfliktów.