Dla nauczyciela

Scenariusz zajęć

Autor: Robert Wróbel, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Jakie dane znajdują się w szeregu elektrochemicznym?

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

IX. Elektrochemia. Uczeń:

1) stosuje pojęcia: półogniwo, anoda, katoda, ogniwo galwaniczne, klucz elektrolityczny, potencjał standardowy półogniwa, szereg elektrochemiczny, SEM.

Zakres rozszerzony

IX. Elektrochemia. Uczeń:

1) stosuje pojęcia: półogniwo, anoda, katoda, ogniwo galwaniczne, klucz elektrolityczny; potencjał standardowy półogniwa, szereg elektrochemiczny, SEM.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wymienia, jakie dane znajdują się w szeregu elektrochemicznym;

  • pisze równania reakcji chemicznych, jakim ulegają drobiny w szeregu elektrochemicznym;

  • omawia, jakie dane znajdują się w szeregu homologicznym;

  • analizuje, jak dane zawarte w szeregu elektrochemicznym pozwalają przewidzieć przebieg reakcji.

Strategie nauczania:

  • asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

  • dyskusja dydaktyczna;

  • analiza materiału źródłowego;

  • ćwiczenia uczniowskie;

  • grafika interaktywna;

  • technika 423;

  • tarcza strzelnicza.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, kreda/pisak;

  • rzutnik multimedialny.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

  1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: „Jakie znacie szeregi”?

  2. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się podać dane, które znajdują się w szeregu elektrochemicznym i zapisują je na tablicy.

  3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel losowo dzieli uczniów na cztery grupy i informuje, że będą pracowali techniką 423. Wyjaśnia uczniom zasady pracy tą techniką (4- liczba grup; 2 – każda grupa wpisuje po 2 propozycje – propozycje nie mogą się powtarzać; 4 czas przeznaczony dla grupy) oraz rozdaje arkusze papieru A3, mazaki. Zadaniem uczniów jest wyszukanie informacji w dostępnych źródłach informacji, w tym w e‑materiale w sekcji „przeczytaj” na temat danych zawartych w szeregu elektrochemicznym. Uczniowie również mogą wykorzystać informacje zawarte w grafice interaktywnej. Po wyznaczonym czasie uczniowie zapisują dwie propozycje na arkuszu papieru a po dwóch minutach na określony znak nauczyciela, uczniowie przekazują sobie nawzajem arkusze i dopisują kolejne dwie propozycje, aż do powrotu arkusza danego do właścicieli. Nauczyciel monitoruje przebieg pracy uczniów. Liderzy grup na forum prezentują efekty pracy, uzupełniają nawzajem odpowiedzi. Powrót do fazy wstępnej i skorygowanie wcześniejszych wypowiedzi uczniów na temat danych zawartych w szeregu elektrochemicznym.

  2. Uczniowie wspólnie na podstawie wcześniejszej pracy wypracowują wnioski wynikające z szeregu elektrochemicznego metali. Propozycje wniosków zapisują na tablicy. Nauczyciel weryfikuje poprawność wyciągniętych wniosków.

  3. Nauczyciel zapowiada uczniom, że będą rozwiązywać ćwiczenia nr 5‑8 zawarte w e‑materiale w sekcji „sprawdź się”. Uczniowie wykonują zadania w parach. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie przedstawiają odpowiedzi, a pozostali uczniowie wspólnie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej. Prowadzący zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą rozwiązywać ćwiczenia nr 1‑4 z sekcji „Sprawdź się”. Każdy z uczniów wykonuje ćwiczenia samodzielnie. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie przedstawiają rozwiązania. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

  1. Tarcza strzelnicza. Celem tej metody jest bardzo szybkie uzyskanie informacji zwrotnej. Uczniowie na tarczy strzelniczej zawieszonej w sali lekcyjnej, z użyciem cenek, zaznaczają w skali od 0 do 10 swoje „strzały”. Koło można podzielić na części, w których oceniać można różne aspekty pracy, np. przydatność, atrakcyjność, stopień trudności materiału, zaangażowanie uczniów, zainteresowanie tematem, stopień opanowania zagadnienia wynikający z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji, itp. Nauczyciel może odnieść się do tego ogólnie na podsumowanie.

Praca domowa:

  1. Uczniowie chętni udzielają odpowiedzi na pytanie: Jakie znaczenie ma szereg elektrochemiczny? 2. Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Grafika może być wykorzystana podczas lekcji do zobrazowania uczniom danych zawartych w szeregu elektrochemicznym. Uczniowie nieobecni mogą medium wykorzystać do samokształcenia celem uzupełnienia luk kompetencyjnych.

Materiały pomocnicze:

  1. Nauczyciel przygotowuje planszę z tarczą strzelniczą oraz cenki dla uczniów.

  2. Nauczyciel przygotowuje arkusze papieru A3, mazaki, glutaki.

  3. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

  • Co to jest szereg elektrochemiczny?

  • Jakie dane znajdują się w szeregu elektrochemicznym?

Sprawdź się