Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Maćkowska
Przedmiot: Filozofia
Temat: Psychoanaliza – stanowisko
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Poznasz poglądy Freuda na mechanizmy kształtujące psychikę człowieka, w tym instancje psychiczne.
Wyjaśnisz, w jaki sposób, w ujęciu Freuda, życie w społeczeństwie wpływa na procesy psychiczne jednostki.
Przeanalizujesz opisany przez Freuda podział ludzkiej psychiki i działanie ego jako
rozjemcy
pomiędzy id a superego.Wyjaśnisz, z czego wynika konflikt natury i kultury, który wywołuje cierpienie człowieka.
Cele operacyjne. Uczeń:
rozpoznaje znaczenie filozofii jako istotnej części dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej;
umie stawiać pytania światopoglądowe (w tym moralne) i poszukiwać odpowiedzi na nie z wykorzystaniem wiedzy filozoficznej;
pojmuje rolę filozofii jako fundamentalnego składnika dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej.
Strategie nauczania:
strategia asocjacyjna;
strategia problemowa.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
rozmowa kierowana;
audiobook;
film.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
rzutnik multimedialny.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów o wysłuchanie audiobooka i wykonanie polecenia nr 1: Zapoznaj się z audiobookiem. Z czego wynika konflikt natury i kultury, który wywołuje cierpienie człowieka?
Faza wprowadzająca:
Przedstawienie wyświetlonego na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika tematu lekcji i celów zajęć. Wspólne ustalenie kryteriów sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Zalogowany na platformie nauczyciel sprawdza, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym przed lekcją e‑materiałem. Wybrani uczniowie prezentują efekty pracy w domu. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje o swoje przykłady. Tę część lekcji kończy krótka dyskusja na temat, w jaki sposób kultura, religia, normy obyczajowe kształtują ludzką psychikę. Po zakończeniu dyskusji chętna lub wybrana osoba przedstawia wnioski.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie. Nauczyciel może wybrać jedno z pytań do zadania domowego.
Praca z multimedium nr 2. Nauczyciel prezentuje multimedia z sekcji „Film edukacyjny”. Tym razem uczniowie pracują w parach, przygotowując odpowiedzi na pytania:
- Czym są instancje psychiczne według Freuda?
- W jaki sposób zasady etyczne zostają zakorzenione w człowieku? Jak się przejawiają?
Po wyznaczonym czasie wybrane pary odczytują swoje odpowiedzi na forum. Inni uczniowie uzupełniają ich wypowiedzi. Nauczyciel pilnuje porządku pracy, pełni rolę doradcy i udziela uczniom informacji zwrotnej.Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 1 i 2 z sekcji „Film edukacyjny”. Wskazane osoby odczytują rozwiązania na forum klasy.
Faza podsumowująca:
W ramach podsumowania nauczyciel prosi uczniów, aby spróbowali odpowiedzieć na pytanie, dlaczego sublimacja może pomóc człowiekowi funkcjonować w kulturze (polecenie nr 2 do audiobooka).
Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Wybierz i opisz jeden przykład (z literatury, teatru, kina lub sztuk pięknych), który może być ilustracją do wybranego przez ciebie pojęcia, które poznałeś w sekcji „Przeczytaj”.
Materiały pomocnicze:
Laplanche J., Pontalis J.-B, Słownik psychoanalizy, tłum. E. Modzelewska, E. Wojciechowska, Warszawa 1996.
Stone I.,Pasje utajone, tłum. H. Krzeczkowski, Warszawa 2020.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.