Autor: Krzysztof Kowaluk

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Polityka zagraniczna a członkostwo w Unii Europejskiej

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XV. Polska polityka zagraniczna.

Uczeń:

2) wyjaśnia zmieniającą się pozycję Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej i determinanty tej pozycji oraz skutki europeizacji polskiej polityki zagranicznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskiej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia kompetencje UE oraz państw członkowskich w zakresie polityki zagranicznej;

• opisuje praktyczne problemy z uzgadnianiem stanowisk w ramach UE;

• prezentuje stanowisko Polski w wybranych kwestiach – w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja;

• drama.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na temat, jaki wpływ na suwerenność państw ma zaawansowana integracja europejska w kontekście ich polityki zagranicznej. Kieruje dyskusją w taki sposób, aby padły argumenty zwracające uwagę zarówno na zmniejszenie autonomii państw UE, jak i na nowe szanse kształtowania polityki zagranicznej, jakie daje im integracja.

2. Nauczyciel przedstawia przedmiot i cele zajęć.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie przygotowują się do przeprowadzenia dramy – symulacji posiedzenia Rady UE, podczas którego ma zapaść decyzja o przedłużeniu sankcji wobec Rosji. Podczas poprzednich zajęć obsadzone zostały role ministrów spraw zagranicznych krajów członkowskich UE oraz wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

2. Wysoki przedstawiciel rozpoczyna obrady Rady UE. Udziela głosu reprezentantom wszystkich państw członkowskich. W przypadku liczby uczestników mniejszej niż 28 niektórzy uczniowie reprezentują ministrów nieobecnych (zgodnie z procedurą traktatową). Uczniowie zapoznają się odpowiednio wcześniej z polityką państw członkowskich UE wobec Rosji, aby mogli poprawnie odegrać swoje role w trakcie symulacji.

3. Odbywa się dyskusja. Ministrowie reprezentujący poszczególne kraje przedstawiają stanowiska swoich rządów, a następnie usiłują przekonać do nich współuczestników posiedzenia. Prezentowane są propozycje „prorosyjskie” (m.in. Węgry, Austria, Włochy), jak i „antyrosyjskie” (m.in. Litwa, Polska, Szwecja). Zostaje podjęta decyzja, która nie musi być zgodna z decyzjami podejmowanymi w rzeczywistości przez Radę UE. Ministrowie wraz z wysokim przedstawicielem sporządzają komunikat z posiedzenia.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowuje i komentuje symulację posiedzenia Rady UE. Ocenia zgodność przedstawianych stanowisk z rzeczywistą polityką państw. Zwraca uwagę na wady i zalety zasady jednomyślności w obszarze polityki zagranicznej UE.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1–4.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia 5–8.

Materiały pomocnicze:

Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., sejm.gov.pl.

Traktat o Unii Europejskiej, eur‑lex.europa.eu.

Łukasz Gadzała, Anna Wolska, Niemiecka prezydencja w Radzie UE: Jak ułożyć relacje z Chinami?, euractiv.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film może zostać wykorzystany przez uczniów indywidualnie lub podczas zajęć o charakterze podsumowania.