Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Emigracja po Wiośnie Ludów

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia, gdzie na ziemiach polskich miały miejsce największe wystąpienia podczas Wiosny Ludów.

• charakteryzuje udział Polaków w najważniejszych powstaniach w czasie Wiosny Ludów.

• wyjaśnia przyczyny emigracji z ziem polskich po Wiośnie Ludów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Emigracja po Wiośnie Ludów”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela na tablicy uczniom tematu oraz celów lekcji, a następnie omówienie planowanego przebiegu zajęć.

2. Nauczyciel poleca, by uczniowie pracowali w parach i opracowali swoje mapy myśli związane z tematem. Wybrana osoba z danej pary przedstawia swoje propozycje, ochotnik zapisuje je propozycje na tablicy. Pozostali uczniowie odnoszą się do tych sugestii, uzupełniając je o swoje propozycje.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o prezentacji, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Praca z multimedium („Film edukacyjny”). Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika film dotyczący emigracji po Wiośnie Ludów z ziem polskich. Uczniowie odczytują polecenie nr 2 - „Wyjaśnij, dlaczego emigracja po Wiośnie Ludów na ziemiach polskich nie wystąpiła na masowa skalę. Wymień co najmniej pięć powodów” i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy. Jedna osoba może zapisywać najważniejsze punkty na tablicy. Nauczyciel weryfikuje poprawność odpowiedzi uczniowskich. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie nr 3.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Film + Sprawdź się”. Uczniowie wykonują w parach ćwiczenia 1 i 2, które zostały wyświetlone stopniowo na tablicy. Nauczyciel śledzi na platformie postępy uczestników zajęć, sprawdza poprawność wykonanych zadań, omawiając je wraz z uczniami.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, ocenia pracę uczniów podczas lekcji oraz zaprezentowaną pracę uczniowską.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenie nr 1 z sekcji „Film edukacyjny”.

Materiały pomocnicze:

Kronika powstań polskich 1794‑1944, praca zbiorowa, Warszawa 1994.

A. Chwalba, Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2009.

J. Falkowski, Wspomnienia z roku 1848 i 1849. Część 1, Warszawa 1908.

Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998.

M. Żywczyński, Historia Powszechna 1789–1870, Warszawa 2001.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą wykorzystać filmy do przygotowania się do lekcji powtórkowej dotyczącej Wiosny Ludów i zaangazowania Polaków. Mogą również zapoznać się z filmami przed zajęciami, wykorzystując zawarte w nich informacje jako pomoc przy przygotowywaniu własnych prezentacji.