Autor: Marzenna Śliwka

Temat: Współczesność – powtórzenie wiadomości cz. 4

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne. Uczeń:

• omówi problematykę i wymieni cechy XX‑wiecznej powieści;

• wyjaśni, czym charakteryzuje się powieść wielowątkowa;

• przeanalizuje znaczenie tytułów najwybitniejszych XX‑wiecznych powieści.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem e‑podręcznika;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna lub rzutnik;

• komputery z dostępem do internetu dla uczniów.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Aby przygotować się do lekcji, uczniowie przypominają sobie dwa utwory: Dżumę Alberta Camusa oraz Mistrza i Małgorzatę Michaiła Bułhakowa. Mogą również przynieść egzemplarze książek na lekcję.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel prosi uczniów o wypowiedzi na temat:
   a) Czym jest samotność?
   b) Jakie są przyczyny samotności człowieka?
   c) Co może być skutkiem tego, że człowiek czuje się samotny?
   Uczniowie zabierają głos, a nauczyciel podsumowuje wszystkie wypowiedzi. Zwraca uwagę na fakt, że istotą bycia samotnym jest brak poczucia więzi emocjonalnej z innymi ludźmi.
   Można też odwołać się do sytuacji pandemicznej i zapytać, jak uczniowie radzą sobie z poczuciem samotności wywołanym przymusową izolacją.

Faza realizacyjna:

1. Praca w parach. Uczniowie mają za zadanie znaleźć w Internecie kilka sentencji na temat samotności. Chętni czytają przykłady. Nauczyciel cytuje fragment wypowiedzi: Samotność jest przyjemnością dla tych, którzy jej pragną, i męką dla tych, co są do niej zmuszeni (W. Tatarkiewicz). Uczniowie dzielą się swoimi przemyśleniami, odwołując się do własnych doświadczeń, obserwacji i lektury Dżumy.

2. Nauczyciel na podstawie tekstu w sekcji „Wprowadzenie” i „Przeczytaj” w e‑materiale rozmawia z uczniami o słynnych dziełach pisarzy.

3. Praca w grupach. Nauczyciel dzieli klasę na kilkuosobowe grupy. Poszczególne zespoły wykonują na osobnych kartach ćwiczenia 4‑8 (sekcja: „Sprawdź się”). Po upływie określonego czasu wszystkie karty zostają powieszone w widocznym miejscu, a lider prezentuje efekty pracy grupy. Nauczyciel zadaje pytania, ewentualnie prosi członków grup o uzupełnienie wypowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie zapoznają się z mapą myśli. W parach wyjaśniają, na czym polega paraboliczność powieści Dżuma Alberta Camusa. Następnie omawiają Mistrza i Małgorzatę jako powieść wielowątkową.

Praca domowa:

1. Uczniowie w ramach pracy domowej wykonują ćwiczenia 1‑3 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• https://vod.tvp.pl/website/mistrz‑i-malgorzata,1667642

• https://ninateka.pl/vod/ksiazki‑czytane/mistrz‑i-malgorzata‑michail‑bulhakow/

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Mapa myśli”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.