Autorka: Anna Rabiega

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Rekonstrukcja Rady Ministrów

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

6) przedstawia kompetencje Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej; wymienia podstawowe działy administracji rządowej i zadania wojewody; wyjaśnia rolę prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej; przedstawia procedury powoływania i odwoływania rządu, używając określeń: wotum zaufania, konstruktywne wotum nieufności, wotum nieufności wobec ministra, dymisja (w tym w wyniku skrócenia kadencji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie rekonstrukcji Rady Ministrów;

• charakteryzuje przyczyny przeprowadzania rekonstrukcji Rady Ministrów;

• analizuje procedurę dokonywania zmian w składzie Rady Ministrów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów (ustna i pisemna);

• symulacja;

• analiza materiałów źródłowych;

• rozwiązywanie ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Wybrane osoby przypominają:

• Jak i w jakich okolicznościach wyłaniana jest Rada Ministrów?

• Jak i w jakich okolicznościach może dojść do odwołania Rady Ministrów przed upływem kadencji sejmu?

Nauczyciel podkreśla, że omawiana podczas zajęć procedura rekonstrukcji Rady Ministrów dotyczy innych niż przypominane sytuacji.

3. Uczniowie zapoznają się z krótkim fragmentem artykułu zawartym we wprowadzeniu. Każdy zapisuje na kartce swoją propozycję definicji rekonstrukcji Rady Ministrów. Następnie uczniowie przekazują kartkę ze swoją propozycją innej osobie, której zadaniem jest naniesienie ewentualnych poprawek lub uzupełnienie definicji. Czynność tę powtarzamy kilkakrotnie, a potem kartki wracają do autorów oryginalnych definicji. Uczniowie dopracowują definicje, uwzględniając uwagi innych, następnie wybrane osoby odczytują swoje propozycje, a nauczyciel weryfikuje ich poprawność.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie pracują w grupach kilkuosobowych. Każda osoba zapisuje na kartce przykład okoliczności, w których mogłoby dojść do rekonstrukcji Rady Ministrów, i przekazuje ją innemu uczniowi w grupie. Ten ocenia (stawiając przy propozycji znak + lub –), czy jego zdaniem w takich okolicznościach doszłoby do rekonstrukcji RM, oraz dopisuje swoją propozycję. Uczniowie przekazują sobie kartki do momentu, aż każda kartka trafi do każdego członka grupy i wróci z powrotem do autora pierwszej propozycji. Następnie grupa dyskutuje na temat ostatecznej listy przykładów, którą potem prezentuje na forum klasy.

2. Nauczyciel wyświetla na tablicy mapę myśli, podsumowując treść definicji i przykłady okoliczności, w których dochodzi do rekonstrukcji Rady Ministrów. Przedstawia uczniom procedurę.

3. Uczniowie odliczają do czterech. Osoby z odpowiednimi numerami odgrywają role:

1. Prezydenta RP.

2. Prezesa Rady Ministrów.

3. Ustępującego ministra (uczeń wybiera sobie ministerstwo, którym kierował, oraz powód ustąpienia).

4. Osoby obejmującej opuszczone stanowisko ministerialne.

Uczniowie w grupach odgrywają scenkę rekonstrukcji Rady Ministrów obejmującą wszystkie konieczne elementy.

4. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne 3–8. Wybrane osoby przedstawiają swoje rozwiązania, pozostali oceniają ich poprawność.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie samodzielnie rozwiązują i sprawdzają ćwiczenia interaktywne 1 i 2.

2. Dyskusja: „Czy wotum nieufności wobec ministra powinno mieć charakter konstruktywny, podobnie jak w przypadku wotum nieufności wobec premiera?”. Chętne/wybrane osoby przedstawiają podsumowanie.

Praca domowa:

Poszukaj informacji na temat rekonstrukcji Rady Ministrów, do których doszło w ostatniej dekadzie. Wybierz trzy sytuacje i wyjaśnij, jakie były okoliczności i powody, dla których doszło do zmiany na stanowisku, a także jaką formę przyjęła rekonstrukcja (rezygnacja ministra, dymisja wskutek decyzji premiera, wotum nieufności wobec ministra, orzeczenie Trybunału Stanu).

Materiały pomocnicze:

Ryszard Balicki, Konstytucyjne uwarunkowania stabilności Rady Ministrów, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, Rok LXXX, z. 1, 2018.

Konstytucja RP z 1997 r.

Sławomir Patyra, Wotum nieufności wobec ministra jako instrument realizowania funkcji kontrolnej Sejmu, „Gdańskie Studia Prawnicze”, t. XXXI, 2014.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą wykorzystać mapę myśli w ramach przygotowania do lekcji powtórkowej.