Autor: Anna Juwan

Temat: Stela i jej przekształcenia

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Scharakteryzujesz budowę steli.

• Określisz różnice między typami steli w różnych organach u roślin jednoliściennych, nagozalążkowych i okrytozalążkowych.

• Omówisz przebieg ewolucji steli.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• analiza animacji;

• mapa myśli;

• tworzenie plakatu.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla cele lekcji z sekcji „Wprowadzenie” i omawia przebieg zajęć.

2. Wprowadzenie do tematu – praca z multimedium. Nauczyciel prosi uczniów, by wyjaśnili, czym jest teoria stelarna. Następnie uczniowie zapoznają się z animacją wyświetloną przez nauczyciela i na jej podstawie tworzą w parach grafikę ilustrującą ewolucyjne różnicowanie się steli. Po wykonaniu zadania analizują tabelę w sekcji „Przeczytaj” i weryfikują efekty swojej pracy. Wybrane pary omawiają swój schemat na forum klasy.

Faza realizacyjna:

1. Praca w grupach. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy. Każda z grup otrzymuje arkusz papieru i flamastry. Uczniowie mają za zadanie narysować schemat budowy steli, zgodnie z przydzielonym tematem:
   – grupa I – budowa steli w korzeniu różnych grup roślin;
   – grupa II – budowa steli w łodygach współczesnych paprotników;
   – grupa III – budowa steli w łodygach roślin nagonasiennych i okrytonasiennych dwuliściennych;
   – grupa IV – budowa steli w łodygach roślin okrytonasiennych jednoliściennych.
   Po wykonaniu zadania wybrana osoba z grupy prezentuje schemat. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje.

2. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenie nr 6 (w którym mają za zadanie dopasować odpowiednie nazwy do przedstawionych przekrojów steli) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie porównują swoje odpowiedzi z najbliżej siedzącymi sąsiadami. Nauczyciel w razie trudności naprowadza podopiecznych na właściwe rozwiązania lub wyjaśnia wątpliwości.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów, by wskazali różnice między stelą w różnych organach u roślin jednoliściennych, nagozalążkowych i okrytozalążkowych.

2. Nauczyciel wyświetla temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, podsumowuje omawiany na lekcji materiał, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 5 oraz 7 z sekcji „Sprawdź się”.

2. Dla chętnych: Wykonaj ćwiczenie nr 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

• Stanisław Lewak, Jan Kopcewicz, Krzysztof Jaworski, „Fizjologia roślin. Wprowadzenie”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Treści w sekcji „Animacja” można wykorzystać jako materiał służący powtórzeniu i utrwaleniu wiedzy uczniów.