Dla nauczyciela

Scenariusz zajęć

Autor: Marcin Maćkiewicz, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Szukamy śladów korozji

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Poziom podstawowy i roszerzony

Wymagania ogólne

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

1) opisuje właściwości substancji i wyjaśnia przebieg procesów chemicznych;

2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wymienia rodzaje korozji;

  • omawia rodzaje korozji metali;

  • rozróżnia rodzaje korozji.

Strategie nauczania:

  • asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

  • burza mózgów;

  • dyskusja dydaktyczna;

  • JIGSAW;

  • analiza materiału źródłowego;

  • ćwiczenia uczniowskie;

  • mapa pojęciowa;

  • technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu/smartfony, tablety;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, kreda, pisak;

  • rzutnik multimedialny;

  • aplikacja Mentimeter.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

  1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wykorzystuje informacje i pytania zawarte we wprowadzeniu do e‑materiału.

  2. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów wokół pytania „Czym jest korozja”? Nauczyciel może wykorzystać aplikację Mentimeter z zastosowaniem smartfonów/tabletów.

  3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel wprowadza metodę JIGSAW. Dzieli uczniów losowo na pięć grup, liczących taką samą liczbę uczniów. Są to tzw. grupy eksperckie. Każdy uczestnik powinien zostać ekspertem, który w istotny sposób przyczyni się do sukcesu całej grupy. Każdy uczeń występuje w roli uczącego się i nauczającego.

  2. Uczniowie mogą korzystać z dostępnych źródeł informacji, w tym z e‑materiału. Mogą również wykorzystać mapę pojęciową z różnymi fotografiami. Każdej grupie nauczyciel przydziela inne zagadnienie do opracowania:

  • grupa I: korozja ogólna, szczelinowa;

  • grupa II: korozja wżerowa, międzykrystaliczna (złuszczanie);

  • grupa III: korozja naprężeniowa, galwaniczna;

  • grupa IV: erozja i korozja biologiczna;

  • grupa V: korozja nitkowata i chemiczna.

  1. Każda grupa zapoznaje się z materiałem w ramach swojego zagadnienia, opracowuje go, wszyscy uczniowie w grupie dyskutują, tłumaczą sobie nawzajem niezrozumiałe kwestie, uczą się. 

  2. Na umówiony znak uczniowie tworzą nowe grupy tak, aby w każdej nowej grupie znaleźli się eksperci z wszystkich pozostałych grup.

  3. Eksperci wracają do swoich pierwotnych grup, konfrontują zdobytą wiedzę, uzupełniają, sprawdzają, czy każdy przyswoił wszystkie nowe wiadomości.

  4. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując zawarte w e‑materiale „Sprawdź się” ćwiczenia.

Faza podsumowująca:

  1. Okienko informacyjne – forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę papieru w zeszycie uczniowie dzielą na 4 części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje. W drugim podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie okienko może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu.

  2. Jako podsumowanie lekcji, nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie zamieszczają w swoim portfolio:

  • Przypomniałem/łam sobie, że...

  • Co było dla mnie łatwe...

  • Dziś nauczyłam/łem się...

  • Co sprawiało mi trudności...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Multimedium może być wykorzystane przez ucznia w fazie przygotowania do lekcji.

Materiały pomocnicze:

  1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

  • Co to jest korozja?

  • Czym jest rdza?

  • Jakie znasz rodzaje korozji?

  • Czego dotyczy korozja ogólna?

  • Gdzie występuje korozja szczelinowa i wżerowa?

  • Jakie stopy atakuje najczęściej korozja międzykrystaliczna?

  • Z czego wynika korozja napreżniowa?

  • Kiedy występuje korozja galwaniczna?

  • Co wywołuje korozję biologiczną? Czego ona dotyczy?

  • Jaki rodzaj korozji występuje pod malowanymi lub platerowanymi powierzchniami?

  • Podaj przykłady korozji chemicznej.

Sprawdź się