Imię i nazwisko autora:

Jan Pluta

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Jak z dużej ilości danych wyodrębnić informacje kluczowe?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste , społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. podaje przykłady sytuacji, w których wśród zbioru informacji dotyczących danego obiektu lub/i zjawiska są takie, które odgrywają kluczową rolę w jego opisie i nie mogą być pominięte;

2. identyfikuje takie informacje w podawanych przykładach;

3. wymienia przykładowe kryteria, sposoby i procedury pozwalające wyróżnić takie informacje;

4. wyodrębnia informacje kluczowe w typowych sytuacjach szkolnych oraz w wybranych sytuacjach nietypowych.

Strategie nauczania:

nauczanie przez dociekanie IBSE

Metody nauczania:

dyskusja, analiza pomysłów

Formy zajęć:

praca w grupach oraz całego zespołu

Środki dydaktyczne:

komputer z rzutnikiem

Materiały pomocnicze:

niniejszy e‑materiał, wybrane informacje o cząstce Higgsa, przygotowane przez nauczyciela.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Wprowadzenie z użyciem przykładów podanych we Wprowadzeniu do e‑materiału. Uczniowie podają własne przykłady obiektów czy zjawisk, których odkrycie lub opis wymaga wyodrębnienia kluczowych informacji. Nauczyciel zachęca do podawania przykładów nie tylko z zakresu fizyki. 
Po upewnieniu się, że uczniowie mają prawidłowe wyobrażenie o pojęciu „informacje kluczowe”, nauczyciel przechodzi do fazy realizacyjnej.

Faza realizacyjna:

Część 1. Uczniowie zapoznają się pierwszą częścią tekstu e‑materiału (wraz ze wstępem), dotyczącą filtrowania danych w etapie on‑line. 
Wskazani uczniowie własnymi słowami objaśniają kolejno poszczególne fazy tego filtrowania, wskazując przy tym znaczenie tej fazy dla całości procesu pozyskiwania danych.

Część 2. Uczniowie zapoznają się drugą częścią tekstu e‑materiału, dotyczącą opracowania danych w etapie off‑line. 
Wskazani uczniowie własnymi słowami objaśniają kolejno poszczególne wskazówki oraz, na koniec, znaczenie tej fazy dla całości procesu pozyskiwania danych. 
Nauczyciel podaje, w formie popularnej, kilka wybranych informacji o cząstce Higgsa.

Część 3. Uczniowie zapoznają się z rozwiązaniem polecenia poprzedzającego film samouczek oraz z pierwszą częścią filmu (do sceny z wnioskami; ok. 2':30”). 
Nauczyciel wskazuje przeciwstawny charakter (z punktu widzenia wyodrębniania informacji kluczowych) przykładu z filmu wobec dotychczas analizowanych sytuacji. Prosi uczniów o nazwanie (uwypuklenie) tej różnicy i jej skomentowanie.

Faza podsumowująca:

Uczniowie, w grupach, rozwiązują zadania 1, 3, 5, 7 z zestawu ćwiczeń. Nauczyciel obserwuje, kontroluje i w razie potrzeby wspomaga pracę uczniów. Poprzez analizę trudności napotykanych przez uczniów oraz ich wypowiedzi, nauczyciel określa, w jakim stopniu osiągnięte zostały wyznaczone cele.

Praca domowa:

W ramach powtórzenia i utrwalenia wiadomości uczniowie rozwiązują zadania: 2, 4, 6, 8 z zestawu ćwiczeń. 
Zainteresowani uczniowie zapoznają się z drugą częścią samouczka i wykonują związane z nim polecenia.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Multimedium może być wykorzystane przez uczniów przed lekcją jako przykład do omówienia na lekcji i przedyskutowania. Może także zostać wykorzystane jako wstęp do lekcji o opisie związku pomiędzy ruchem obrotowym a postępowym.