Dla nauczyciela

Scenariusz lekcji

Autor: Alicja Kasińska

Przedmiot: biologia

Temat: Doping i jego skutki

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Cele kształcenia - wymagania ogólne
II. Pogłębianie znajomości uwarunkowań zdrowia człowieka. Uczeń:
5) rozumie zagrożenia wynikające ze stosowania środków dopingujących i psychoaktywnych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
V. Budowa i fizjologia człowieka.
8. Poruszanie się. Uczeń:
10) przedstawia wpływ substancji stosowanych w dopingu na organizm człowieka.
Zakres rozszerzony
Cele kształcenia - wymagania ogólne
V. Pogłębianie znajomości uwarunkowań zdrowia człowieka. Uczeń:
3) rozumie zagrożenia wynikające ze stosowania środków dopingujących i psychoaktywnych;
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XI. Funkcjonowanie zwierząt.
2. Porównanie poszczególnych czynności życiowych zwierząt, z uwzględnieniem struktur odpowiedzialnych za ich przeprowadzanie.
7) Poruszanie się. Uczeń:
o) przedstawia wpływ substancji stosowanych w dopingu na organizm człowieka.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • określa, czym jest doping;

  • opisuje główne rodzaje dopingu w sporcie;

  • przedstawia wpływ substancji stosowanych w dopingu na organizm człowieka;

  • prezentuje swój pogląd na temat szkodliwości działania środków dopingowych.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm;

  • problemowa.

Metody i techniki nauczania:

  • burza mózgów;

  • pogadanka;

  • mapa myśli.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • mapa myśli;

  • tablica interaktywna/tablica;

  • arkusze papieru A2, flamastry.

Przed lekcją:

Uczniowie zapoznają się z e‑materiałem.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel nawiązuje do tematu lekcji, zadając pytanie kluczowe: „Co to jest doping i czy warto go stosować?”.

  2. Krótkie wypowiedzi chętnych uczniów odzwierciedlają stan wiedzy na temat dopingu i są punktem wyjścia do realizacji celów lekcji.

  3. Nauczyciel przedstawia cele lekcji i prosi wybranego ucznia o odczytanie wstępu do e‑materiału. Nawiązuje w ten sposób do motywującej roli szlachetnego dopingu.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel zadaje pytania dodatkowe, nakierowujące rozmowę:

    • Dlaczego osoby trenujące nie zawsze osiągają dobre wyniki?

    • Co jest główną motywacją do stosowania środków dopingujących?

  2. Nauczyciel zadaje kolejne pytania: „Jakie formy dopingu funkcjonują w świecie sportu?” oraz „Kto stosuje środki dopingowe?”. Uczniowie ustalają odpowiedzi w parach. Nauczyciel prosi wskazanych uczniów o wypowiedzi, w miarę potrzeby ukierunkowując je nie tylko na sportowców zawodowych i amatorskich, ale i osoby uprawiające trening siłowy czy bywalców klubów fitness.

  3. Nauczyciel zadaje kolejne pytanie: „Które środki i metody dopingu są zabronione?”. Uczniowie wyszukują informacje w sekcji „Przeczytaj” e‑materiału, a następnie rozmawiają z nauczycielem na temat środków i metod zakazanych w sporcie.

  4. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy i rozdaje im arkusze papieru oraz flamastry. Prosi uczniów, by w zespołach stworzyli mapę myśli uwzględniającą informacje na temat wpływu na organizm substancji farmakologicznych wymienionych na mapie myśli zawartej w e‑materiale.

  5. Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 6, dotyczące wpływu substancji dopingujących na zdrowie.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel zachęca uczniów do odpowiedzi na pytanie kluczowe postawione na początku lekcji: „Co to jest doping i czy warto go stosować?”. Pyta, jakie teraz jest ich stanowisko wobec dopingu, a jeśli się zmieniło, jakie informacje na to wpłynęły.

  2. Nauczyciel przekazuje uczniom informację zwrotną o ich pracy i zaangażowaniu w tok lekcji, dokonuje oceny.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia od 1 do 4 oraz polecenie nr 3 do mapy myśli.

Materiały pomocnicze:

Łuczak Maciej, Oszustwo dopingowe w sporcie wyczynowym wśród kobiet w latach 1950–2017. Rozprawy naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Poznań 2018, nr 60, s. 118–134.

Polska Agencja Antydopingowa, Lista substancji zabronionych, antydoping.pl.

Postawy i opinie w zakresie stosowania dopingu. Streszczenie raportu Kantar TNS zrealizowanego na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki Rzeczpospolitej Polskiej, www.gov.pl.

Raport badawczo‑analityczny dotyczący postaw i opinii w zakresie stosowania dopingu. Raport Kantar TNS na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa, październik 2017.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy myśli

Mapę myśli można wykorzystać w fazie wstępnej zajęć, w celu wzbudzenia zaciekawienia uczniów. Może także zostać wykorzystana na lekcjach: „Substancje uzależniające” i „Wpływ leków, używek i narkotyków na układ nerwowy”.

Sprawdź się