Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Bożena Święch

Przedmiot: Język polski

Temat: Barokowa epistolografia. Listy Jana III Sobieskiego do żony

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
4) rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego poznane w szkole podstawowej oraz środki znaczeniowe: oksymoron, peryfrazę, eufonię, hiperbolę; leksykalne, w tym frazeologizmy; składniowe: antytezę, paralelizm, wyliczenie, epiforę, elipsę; wersyfikacyjne, w tym przerzutnię; określa ich funkcje;
II. Kształcenie językowe.
2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:
2) rozróżnia style funkcjonalne polszczyzny oraz rozumie zasady ich stosowania;
4) określa rodzaje zapożyczeń i sposób ich funkcjonowania w polszczyźnie różnych epok; odnosi wskazane zjawiska do współczesnej polszczyzny;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
6) tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: wypowiedź o charakterze argumentacyjnym, referat, szkic interpretacyjny, szkic krytyczny, definicja, hasło encyklopedyczne, notatka syntetyzująca;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
12) wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.
IV. Samokształcenie.
2. porządkuje informacje w problemowe całości poprzez ich wartościowanie; syntetyzuje poznawane treści wokół problemu, tematu, zagadnienia oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach;
7. wzbogaca swoją wypowiedź pozajęzykowymi środkami komunikacji;
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • rozpozna środki językowe zastosowane przez Jana III Sobieskiego w liście do żony;

  • uporządkuje swoją wiedzę na temat związku stylu listów z zasadami retoryki;

  • porówna cechy stylu listu barokowego ze współczesnym SMS‑em, mailem, listem;

  • zredaguje list, naśladując cechy listu Jana III Sobieskiego do żony.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • drama;

  • burza mózgów.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • materiały, pomoce, rekwizyty przygotowane przez uczniów przed lekcją.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia e‑materiał: Barokowa epistolografia. Listy Jana III Sobieskiego do żony. Na podstawie sekcji „Przeczytaj”, filmu edukacyjnego oraz materiałów zaproponowanych przez nauczyciela, np. audycji Polskiego Radia
    https://www.polskieradio.pl/7/5102/Artykul/2711646,Jan‑III‑Sobieski‑i-Maria‑Kazimiera‑Marysienka
    przygotowują:
    uczennice informacje na temat Jana III Sobieskiego,
    uczniowie informacje na temat Marii Kazimiery.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel rozpoczyna rozmowę z uczniami na temat tego, jaką rolę pełnią listy w relacjach z bliskimi im osobami.

  2. Nauczyciel proponuje burzę mózgów na temat listu w znanych tekstach kultury. Uczniowie wymieniają tytuły dzieł literackich, malarskich, muzycznych, filmowych. Następnie nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel proponuje uczniom pracę w 2 zespołach i ogłasza konkurs na:
    - najciekawszą ustną, sceniczną prezentację listu Jana III Sobieskiego z 9 czerwca 1665 roku (uczniowie wykorzystują wybrane przez siebie formy i metody pracy, np. drama, monodram, nagranie wideo, teledysk, piosenka),
    - konkurs na najciekawszą odpowiedź Marysieńki na list od króla (uczennice same wybierają formę, np. piosenka, SMS, scenka dramowa).

  2. Uczniowie i uczennice prezentują efekty swojej pracy, klasa ocenia i wybiera najciekawszą scenkę w wykonaniu ucznia i najlepszą zdaniem klasy formę odpowiedzi Marii Kazimiery.

Faza podsumowująca:

  1. Wybrani w części konkursowej uczeń i uczennica wspólnie prezentują scenkę dramową, w której on przedstawia barokowy list króla, a ona opracowaną przez siebie odpowiedź Marysieńki.

  2. Nauczyciel ocenia kreatywność uczniowskich wystąpień.

Praca domowa:

  1. Napisz list miłosny, w którym zastosujesz barokową stylizację.

Materiały pomocnicze:

  • https://www.wilanow‑palac.pl/astrea_i_celadon_czyli_listy_jana_sobieskiego_i_marysienki.html

  • Audycja z cyklu Sławne romanse poświęcona miłości Jana Sobieskiego i Marii Kazimiery, dostęp: https://www.polskieradio.pl/7/5102/Artykul/2711646,Jan‑III‑Sobieski‑i-Maria‑Kazimiera‑Marysienka

Wskazówki metodyczne

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film edukacyjny” do podsumowania lekcji.

Sprawdź się