Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Wielka Pacyficzna Plama Śmieci
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres rozszerzony, klasa 2
Treści nauczania
XIII. Człowiek a środowisko geograficzne – konflikty interesów: wpływ działalności człowieka na atmosferę na przykładzie smogu, inwestycji hydrologicznych na środowisko geograficzne, rolnictwa, górnictwa i turystyki na środowisko geograficzne, transportu na warunki życia i degradację środowiska przyrodniczego, zagospodarowania miast i wsi na krajobraz kulturowy, konflikt interesów człowiek – środowisko, procesy rewitalizacji i działania proekologiczne.
Uczeń:
4) wskazuje na mapie regiony występowania geozagrożeń i podaje przykłady działań ograniczających ich skutki;
6) wykorzystuje zdjęcia satelitarne i lotnicze oraz technologie geoinformacyjne do lokalizowania i określania zasięgu katastrof przyrodniczych;
7) dyskutuje na temat wpływu deforestacji i innych czynników na zmiany klimatu na Ziemi oraz proponuje działania służące ograniczaniu tych zmian;
10) uzasadnia znaczenie georóżnorodności oraz bioróżnorodności i podaje przykłady działań na rzecz ich ochrony.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
Dowiaduje się, czym jest Wielka Pacyficzna Plama Śmieci.
Określa rejony świata, w których występują śródoceaniczne plamy śmieci.
Poznaje skutki zanieczyszczenia wód oceanicznych plastikiem.
Precyzuje działania, które można podjąć w celu ograniczenia zanieczyszczenia mórz i oceanów.
Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa
Metody nauczania: blended learning, IBSE
Formy zajęć: praca w grupach
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablet, atlas geograficzny, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
Jerzy Bolałek, Ochrona środowiska morskiego. Od teorii do praktyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2016.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Przedstawienie celów lekcji.
Wprowadzenie w temat lekcji poprzez przypomnienie źródeł zanieczyszczenia wód morskich i oceanicznych - pogadanka, pytania nauczyciela, odpowiedzi uczniów.
Faza realizacyjna
Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest wykonanie poleceń do filmu edukacyjnego i grafiki interaktywnej.
Wyświetlenie na ekranie filmu edukacyjnego prezentującego problem zanieczyszczenia wód oceanicznych odpadami; po projekcji filmu nauczyciel, zadając uczniom pytania, sprawdza poziom przyswojenia informacji i wyjaśnia zgłaszane przez uczniów niezrozumiałe treści.
Prezentacja przez nauczyciela grafiki interaktywnej przedstawiającej powstawanie oceanicznej plamy odpadów – krótka pogadanka nauczyciela objaśniająca mechanizm tego procesu.
Podział uczniów na grupy (liczbę i skład określa nauczyciel); przydzielenie grupom polecenia z e‑materiału do opracowania – jedno polecenie może opracowywać więcej niż jedna grupa, ale grupy te nie współpracują ze sobą.
Praca w grupach z wykorzystaniem atlasu, e‑materiału i informacji z innych źródeł.
Przedstawienie na forum klasy wyników pracy w grupach w następującej kolejności poleceń:
Wskaż najbardziej zanieczyszczone rejony światowego oceanu i określ przyczyny tego zjawiska.
Omów proces powstawania śródoceanicznej wyspy śmieci; scharakteryzuj jego poszczególne etapy.
Wymień skutki występowania Wielkiej Pacyficznej Plamy Śmieci dla przyrody, człowieka i gospodarki.
Określ działania, które można podjąć w celu ograniczenia (a może nawet likwidacji) tego zjawiska.
Wyniki pracy przedstawia wskazana przez nauczyciela grupa, pozostałe grupy, pracujące nad tym samym poleceniem, wprowadzają uzupełnienia; nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, zadaje pytania naprowadzające.
Dyskusja po zakończeniu wszystkich wystąpień, której celem jest podsumowanie informacji i określenie prawidłowości dotyczących zanieczyszczenia mórz i oceanów odpadami.
Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie kilku kontrolnych pytań przez nauczyciela.
Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.
Praca domowa
Zapoznaj się z pozostałymi treściami z e‑materiału.
Praca pisemna: Zaproponuj działania, które możesz podjąć, żeby zmniejszyć ryzyko zanieczyszczenia mórz.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:
Dane i grafiki zawarte w e‑materiale mogą być wykorzystane podczas innych zróżnicowanych tematycznie lekcji, dotyczących różnych zagadnień związanych z globalnymi, regionalnymi i lokalnymi zagrożeniami środowiska i in. Opinie wyrażone w filmie mogą zainspirować ucznia do własnych przemyśleń na temat zagrożeń mórz i oceanów, a także potrzeb ich ochrony.