Autor: Krzysztof Kowaluk

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Przemiany w Polsce i na świecie po upadku komunizmu

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony.

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XV. Polska polityka zagraniczna. Uczeń:

1) wyjaśnia, jakie znaczenie w polityce zagranicznej państwa odgrywa racja stanu; wykazuje transformację celów, instrumentów i treści polskiej polityki zagranicznej od lat 90. XX wieku.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia podstawowe procesy geopolityczne po upadku komunizmu;

• przedstawia zasady liberalnego porządku międzynarodowego;

• opisuje wyzwania dla istniejącego ładu światowego.

Strategie nauczania:

• lekcja odwrócona;

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica;

• pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Wybrana osoba przedstawia krótką – przygotowaną w domu – prezentację na temat istoty ładu dwubiegunowego z czasów zimnej wojny. Nauczyciel, jeśli będzie taka konieczność, uzupełnia ją dodatkowymi uwagami na temat wartości, do których w epoce zimnowojennej odwoływali się przywódcy państw zachodnich (demokracja, prawa człowieka, integracja międzynarodowa, porządek oparty na zasadach prawa międzynarodowego).

2. Przedstawiony zostaje temat i cele zajęć.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel zadaje pytanie: „Czy wartości świata zachodniego mają charakter uniwersalny?”. Odwołując się do wymienionych w fazie wstępnej zasad i przeprowadzając burzę mózgów, uczniowie rozważają ten problem. Nauczyciel zwraca uwagę, by padały argumenty na rzecz przeciwstawnych tez.

2. Po zakończonej dyskusji postawione zostaje kolejne pytanie: „Czy liberalny porządek międzynarodowy ma szansę przetrwać?”. W trakcie burzy mózgów uczniowie odnoszą się do argumentów, które padły w poprzedniej dyskusji, a także do współczesnych wydarzeń międzynarodowych.

3. Uczniowie z pomocą nauczyciela wymieniają największe wyzwania dla obecnego porządku międzynarodowego.

4. Wszystkie propozycje zostają zapisane na tablicy, a następnie przeprowadza się głosowanie w celu wyłonienia trzech najważniejszych – według uczniów – kwestii.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie zapoznają się z audiobookiem „Przemiany w Polsce po upadku komunizmu”. Wykonują ćwiczenie zamieszczone pod tym materiałem.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1–4 z sekcji „Sprawdź się”.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia 5–8.

Materiały pomocnicze:

Zbigniew Brzeziński, Strategiczna wizja. Ameryka a kryzys globalnej potęgi, Kraków 2013.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Audiobook może zostać wykorzystany przez uczniów indywidualnie lub podczas zajęć w charakterze podsumowania.