Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Słownik filozoficzny: socjalizm

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Zrozumiesz genezę i idee socjalizmu.

• Zapoznasz się z poglądami Henriego de Saint‑Simona, Roberta Owena i Charles'a Fouriera.

• Przyjrzysz się ideom socjalizmu z perspektywy wysokorozwiniętych społeczeństw.

• Zidentyfikujesz klasę uprzywilejowaną zgodnie z tekstem Nowy obraz społeczeństwa... R. Owena.

• Ocenisz utopijność idei socjalistycznych w wersji Saint‑Simona.

Cele operacyjne. Uczeń:

• dostrzega w poglądach filozofów paradygmaty myślowe, które są obecne w kulturze na przestrzeni wieków;

• identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów;

• rozwija krytyczne myślenie i sprawności logiczne poprzez analizę wybranych pytań i argumentów filozoficznych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• audiobook;

• praca z tekstem.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Przed lekcją nauczyciel udostępnia uczniom na platformie materiał „Słownik filozoficzny: socjalizm”. Uczniowie mają za zadanie przygotować odpowiedzi na pytania zawarte w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Prowadzący zajęcia loguje się na platformie, wyświetla temat lekcji oraz cele. Wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza ich odpowiedzi na pytania w sekcji „Przeczytaj”. Czyta na głos wybrane z nich. Następnie na podstawie odpowiedzi uczniów inicjuje dyskusję, zadając pytanie: Czy socjalizm był wyrazem ludzkiej tęsknoty za utopią?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Każda z nich ma za zadanie przygotować prezentację na podstawie wydzielonych części materiału w sekcji „Przeczytaj”. Zespoły pracują według ustalonego porządku:
   – grupa 1: tło historyczne;
   – grupa 2: doktryna;
   – grupa 3: zwolennicy;
   – grupa 4: oponenci.
   Uczniowie przygotowują krótkie wystąpienia, zawierające syntezę treści przydzielonej części sekcji „Przeczytaj” oraz odpowiedzi na polecenia. Po wyznaczonym czasie zespoły prezentują efekty swojej pracy.

2. Praca z tekstami źródłowymi. Jeśli starczy czasu, uczniowie zapoznają się z tekstami źródłowymi w sekcji „Audiobook”. Odpowiedzi na polecenia do tekstów są przygotowywane na forum jako efekt wspólnej dyskusji.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie indywidualnie przygotowują propozycje rozwinięcia mapy myśli w sekcji „Audiobook”.

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Napisz esej na temat: Idea równości społecznej a dążenie jednostki do bogacenia się, lub: Jak realizować ideę równości społecznej w erze konsumpcjonizmu?

Materiały pomocnicze:

• H. Olszewski, M. Zmierczak, Historia doktryn politycznych i prawnych, Poznań 1994.

• C.H. de Saint‑Simon, Pisma wybrane, Warszawa 1968.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.