Autor: Tomasz Malinowski

Temat: Konstytucja RP. Rozdział IX – Organy kontroli państwowej i ochrony prawa. Organy konstytucyjne

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

11) przedstawia kompetencje Najwyższej Izby Kontroli, Trybunału Konstytucyjnego, Trybunału Stanu i prokuratury w Rzeczypospolitej Polskiej; uzasadnia znaczenie tych instytucji dla funkcjonowania państwa prawa.

IV. Prawa człowieka i ich ochrona.

Uczeń:

2) przedstawia sądowe środki ochrony praw i wolności w Rzeczypospolitej Polskiej oraz sposób działania Rzecznika Praw Obywatelskich; pisze skargę do Rzecznika Praw Obywatelskich (według wzoru dostępnego na stronie internetowej); wykazuje znaczenie skargi konstytucyjnej.

Zakres rozszerzony

X. Kontrola władzy.

Uczeń:

2) podaje przykłady kontroli władzy przez media; analizuje – na współczesnych przykładach – przypadki ograniczania praw mediów; wyjaśnia rolę Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w Rzeczypospolitej Polskiej; wykazuje, że poziom krytycyzmu mediów często zależy od ich orientacji politycznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje zapisy w Konstytucji RP dotyczące Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka oraz Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji;

• charakteryzuje kompetencje organów kontroli państwowej i ochrony prawa;

• analizuje typy poleceń do ćwiczeń dotyczących organów kontroli państwowej i ochrony prawa oraz organów konstytucyjnych;

• ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przed lekcją zespół klasowy zostaje podzielony na grupy. Zadaniem każdej z nich jest przygotowanie prezentacji multimedialnej dotyczącej przydzielonego zagadnienia z sekcji „Przeczytaj”. Zagadnienia:
   – grupa 1 – NIK – skład, sposób powoływania, kompetencje, zakres kontroli;
   – grupa 2 – RPO – sposób powoływania, kompetencje, działania;
   – grupa 3 – RPD – sposób powoływania, kompetencje, działania;
   – grupa 4 – KRRiT – skład, sposób powoływania, kompetencje, działania;
   – grupa 5 – RPO – skarga do rzecznika, przykłady, wyniki działań.

Faza wstępna:

1. Wprowadzenie uczniów w temat lekcji: „Konstytucja RP. Rozdział IX – Organy kontroli państwowej i ochrony prawa. Organy konstytucyjne” i omówienie celów zajęć.

2. Uczniowie biorą udział w rozmowie wprowadzającej szczegółowo w przedstawiony temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Przedstawienie uczniowskich prezentacji (oprócz grupy 5). Po każdej z nich następuje omówienie: uczniowie mogą zadawać pytania prelegentom, weryfikować i uzupełniać informacje.

2. Uczniowie zapoznają się z medium w sekcji „Film”. Tworzą notatkę w formie mapy pojęć. Następnie wykonują polecenia i ćwiczenia dołączone do materiału.

3. Uczniowie z grupy 5 przedstawiają swoją prezentację nt. skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich. Pozostali uczniowie zapisują przykłady spraw, jakimi zajmował się RPO i pytania z nimi związane. Następnie prowadzą dyskusję dotyczącą rodzaju skarg wpływających do RPO, procedury ich składania, wyników rozpatrzenia itp. Na końcu odpowiadają na pytanie: „Czy według nich urząd RPO działa skutecznie?”.

4. Praca w grupach z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie prezentacji, sekcji „Przeczytaj” oraz informacji zawartych w multimedium w sekcji „Film” układają pytania do quizu dla innych grup. Następnie wspólnie określają zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Wybrana osoba dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską drużynę, np. ocenami z aktywności.

5. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

Faza podsumowująca:

1. Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.

2. Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy wylosowanej grupy. Prosi o samoocenę uczniów dotyczącą współpracy w zespole oraz wykonanego zadania. Dokonuje oceny pracy wybranych uczniów.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne, których nie rozwiązali na zajęciach.

Materiały pomocnicze

Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich z dnia 15 lipca 1987 r., prawo.sejm.gov.pl.

Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, isap.sejm.gov.pl.

Ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli z dnia 23 grudnia 1994 r., isap.sejm.gov.pl.

Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka, isap.sejm.gov.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Film” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.