Autor: Anna Juwan

Temat: Fotooddychanie

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Podasz warunki karboksylacji i oksygenacji rybulozo‑1,5‑bisfosforanu.

• Przedstawisz przebieg fotooddychania i omówisz jego etapy.

• Określisz wpływ fotooddychania na wydajność fotosyntezy.

• Wykażesz niekorzystny wpływ fotooddychania na produktywność roślin.

• Nazwiesz grupę roślin, która narażona jest na fotooddychanie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• mapa myśli;

• analiza grafiki interaktywnej;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• arkusze papieru, flamastry.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

2. Uczniowie przypominają sobie informacje na temat enzymu RuBisCO

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte w sekcji „Wprowadzenie” cele zajęć. Prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Uczniowie formułują pytania dotyczące tematu zajęć, na które odpowiedzą w trakcie lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Mapa myśli. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Każda z nich w graficzny sposób opracowuje mapę myśli na temat: przebieg procesu fotooddychania.

2. Praca z multimedium („Grafika interaktywna”). Uczniowie zapoznają się z materiałem udostępnionym przez nauczyciela i weryfikują swoje mapy myśli.

3. Nauczyciel wprowadza uczniów w treść polecenia nr 1 („Przeanalizuj grafikę interaktywną, a następnie podaj nazwy substratów i produktów reakcji zapoczątkowującej proces fotooddychania”) oraz polecenia nr 2 („Wyjaśnij, dlaczego rośliny przeprowadzają kosztowny energetycznie proces fotooddychania”). Uczniowie wykonują je w parach, a następnie porównują swoje rozwiązanie z innym zespołem.

4. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie tworzą niewielkie, 3- lub 4‑osobowe zespoły i wykonują ćwiczenie nr 7 (odnoszące się do tekstu źródłowego, dotyczące związku wielkości plonów pszenicy z upałami) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie wskazany zespół prezentuje przygotowane odpowiedzi. Klasa ocenia ich poprawność. Nauczyciel wyjaśnia ewentualne wątpliwości.

Faza podsumowująca:

1. Wybrana osoba losuje kartkę z jednym z kluczowych zagadnień poznanych w czasie lekcji (zob. materiały pomocnicze). Układa pytanie do wylosowanego zagadnienia. Ochotnicy odpowiadają na nie. Osoba, która poprawnie udzieli odpowiedzi, losuje kolejną kartkę i układa pytanie do kolejnego zagadnienia.

2. Uczniowie odpowiadają na pytania podsumowujące lekcję:
   – W jakich warunkach zachodzi fotooddychanie?
   – Za co odpowiada enzym RuBisCO?
   – Jakie są etapy reakcji fotooddychania?

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 6 z sekcji „Sprawdź się”.

2. Dla chętnych: Wykonaj ćwiczenie nr 8.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Grafika interaktywna” na lekcji „RuBisCO – dwa oblicza enzymu”.