Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Katarzyna Maćkowska

Przedmiot: Filozofia

Temat: Kurs logiki: lekcja 1. Czym jest zasada niesprzeczności? Sekret Sokratesa

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
V. Filozofia Sokratesa jako początki filozofii człowieka i etyki. Uczeń:
2) objaśnia koncepcję uprawiania filozofii poprzez autorefleksję lub samoświadomość (hasło „poznaj samego siebie”);
Zakres rozszerzony
VII. Posługiwanie się podstawowymi kategoriami logiki i dbanie o kulturę logiczną wypowiedzi.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kultura logiczna.
2. Logiczne wady wypowiedzi: sprzeczność wewnętrzna, niedopowiedzenie i okazjonalność, nieostrość, wieloznaczność i chwiejność składniowa. Uczeń:
1) ustala, co sprawia, że w określonym wyrażeniu mamy do czynienia ze sprzecznością wewnętrzną;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Zastanowisz się nad jednym ze znaczeń pojęcia sensu.

  • Poznasz pewien sekret metody Sokratesa.

  • Zrozumiesz znaczenie i sens jednej z najważniejszych zasad edukacji średniowiecznej.

  • Przećwiczysz stosowanie zasady niesprzeczności.

  • Przetestujesz elenktyczną metodę Sokratesa.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • wyjaśnia zasadę niesprzeczności;

  • podaje przykłady wypowiedzi łamiących zasadę niesprzeczności;

  • przedstawia metodę elenktyczną;

  • analaizuje fragmenty Eutyfrona Platona.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • animacja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Kurs logiki: lekcja 1. Czym jest zasada niesprzeczności? Sekret Sokratesa”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj”.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel na tablicy interaktywnej lub przy pomocy rzutnika udostępnia animację na temat zasady niesprzeczności. Następnie prosi uczniów, aby na forum klasy podali własne przykłady sytuacji, w której rozmówca naruszył zasadę niesprzeczności.

  2. Nauczyciel odczytuje polecenie: Posłuchaj krótkiego dialogu. Następnie odpowiedz na pytanie: w którym momencie rozmówca rozpoczynający wypowiedź jako drugi wprost użył zasady niesprzeczności?. Uczniowie pracują indywidualnie. Następnie wybrany lub chętny uczeń przedstawia swoją odpowiedź na forum klasy.

  3. Uczniowie w parach wykonują polecenie nr 2.

  4. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie w parach rozwiązują ćwiczenia 1‑4. Następnie dzielą się odpowiedziami z drugą parą uczniów.

Faza podsumowująca:

  1. Na zakończenie uczniowie na forum klasy udzielają odpowiedzi na ćwiczenie nr 8.

  2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

  1. Obserwuj debatę publiczną w Polsce przed kilka dni z rzędu. Wybierz i opisz jeden przykład z mediów, który może być ilustracją do wybranego przez ciebie pojęcia lub problemu z dzisiejszej lekcji.

Materiały pomocnicze:

  • Walczak P., Metody aktywizujące w nauczaniu filozofii, w: „Analiza i egzystencja” 10 (2009).

  • Bloom A., Umysł zamknięty. O tym, jak amerykańskie szkolnictwo wyższe zawiodło demokrację i zubożyło dusze dzisiejszych studentów, Poznań 1997.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

  • Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Przeczytaj” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.