Imię i nazwisko autora: Barbara Lenartowicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Struktura bonitacyjna gleb w Polsce

Grupa docelowa: czteroletnie liceum ogólnokształcące, pięcioletnie technikum, zakres podstawowy, kl. III

Podstawa programowa:

XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.

Uczeń:

7) wskazuje obszary o najkorzystniejszych warunkach dla rozwoju rolnictwa oraz analizuje wpływ czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na możliwości przemian strukturalnych w Polsce.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• Kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

• Kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia cele przeprowadzenia bonitacji gleb w Polsce;

• rozróżnia kryteria zaliczania gleb do określonych klas bonitacyjnych;

• charakteryzuje właściwości gleb zaliczanych do poszczególnych klas bonitacyjnych;

• ocenia wartość użytkową gleb w Polsce;

• rozpoznaje zależności między jakością gleby a możliwością stosowania określonych upraw;

• charakteryzuje zróżnicowanie regionalne wartości użytkowej gleb w Polsce.

Strategie nauczania: konstruktywizm

Metody nauczania: mapa mentalna, praca z e materiałami, burza mózgów

Formy zajęć: praca w grupach, zbiorowa

Środki dydaktyczne: ścienna mapa fizyczna Polski, e materiał, komputer, rzutnik

Materiały pomocnicze: przykładowa mapa mentalna (załącznik nr 1), karta pracy (załącznik nr 2)

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

Nauczyciel wykonuje czynności organizacyjne. Podaje temat i objaśnia cele lekcji. Zapisuje na tablicy słowo gleba i prosi uczniów, aby wymienili właściwości gleby oraz czynniki zewnętrzne, które wpływają na jej wartość użytkową. Nauczyciel zapisuje skojarzenia uczniów na tablicy; powyżej napisu – czynniki zewnętrzne; poniżej właściwości gleby. Efektem pracy jest mapa myśli w postaci schematu (załącznik 1). Nauczyciel podaje cele przeprowadzenia bonitacji gleb w Polsce.

Faza realizacyjna

Nauczyciel dzieli klasę na 8 czteroosobowych grup. Rozdaje karty pracy (załącznik nr 2) i przydziela grupom poszczególne klasy bonitacyjne. Wyświetla grafikę zamieszczoną w medium bazowym. Prosi o zapoznanie się z treścią opisów gleb zaliczanych do odpowiednich klas i uzupełnienie przez grupy kart pracy. Następnie prezentuje mapę rozmieszczenia klas bonitacyjnych gleb na obszarze Polski (blok tekstowy), na której uczniowie wyszukują regiony geograficzne o przewadze przydzielonych im klas bonitacyjnych i zapisują w kartach pracy. Wybrany uczeń przedstawia wyniki pracy i wskazuje na ściennej mapie fizycznej przykładowe regiony geograficzne, gdzie dominują gleby wskazanej klasy bonitacyjnej.

Faza podsumowująca

Nauczyciel prosi o ocenę jakości gleb w Polsce i podanie działań, które mogłyby poprawić ich urodzajność. Uczniowie utrwalają wiedzę przez wykonanie ćwiczeń z e materiału.

Praca domowa

Wykonaj ćwiczenia:

1. Wymień trzy regiony Polski odznaczające się największym udziałem gleb zaliczanych do najlepszych klas bonitacyjnych. Wymień rośliny uprawne o dużych wymaganiach glebowych, które mogą być stosowane na tych obszarach.

2. Wymień trzy regiony Polski odznaczające się największym udziałem gleb zaliczanych do najsłabszych klas bonitacyjnych. Wymień rośliny uprawne o małych wymaganiach glebowych, które mogą być stosowane na tych obszarach.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:
medium bazowe można wykorzystać do pracy w grupach (przyporządkowanie innej klasy bonitacyjnej każdej grupie), w których uczniowie na arkuszach papieru zapisywać będą odczytane właściwości gleb zaliczanych do poszczególnych klas bonitacyjnych. Następnie efekty ich prac zostają umieszczone na tablicy według kolejności i wspólnie omówione, ze wskazaniem różnic pomiędzy poszczególnymi klasami bonitacyjnymi. Rozpoczyna grupa I, pozostałe odnoszą się do zaobserwowanych różnic w stosunku do poprzedniej.