SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Ilościowe i jakościowe sposoby prezentacji zjawisk na mapach – ćwiczenia

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

I. Źródła informacji geograficznej, technologie geoinformacyjne oraz metody prezentacji danych przestrzennych: obserwacje, pomiary, mapy, fotografie, zdjęcia satelitarne, dane liczbowe oraz graficzna i kartograficzna ich prezentacja.

Uczeń:

2) wyróżnia graficzne i kartograficzne metody przedstawiania informacji geograficznej i podaje przykłady zastosowania różnych rodzajów map.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• Poznaje metody prezentacji kartograficznej.

• Dostosowuje metody prezentacji kartograficznej do charakteru danych.

• Ocenia możliwości zastosowania poszczególnych sposobów kartograficznej wizualizacji.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca w grupach/parach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, atlas, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

• Wprowadzenie do kartografii i topografii. Jacek Pasławski (red.). Warszawa, Wrocław: Wydawnictwo Nowa Era, 2010.

• Marek Pieniążek, Barbara Szejgiec, Maciej Zych: Graficzna prezentacja danych statystycznych. Wykresy, mapy, GIS. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2014, [online], dostępny w internecie: https://stat.gov.pl/gfx/portalinformacyjny/userfiles/_public/wspolpraca_rozwojowa/graficzna_prezentacja_danych_stat.pdf, https://stat.gov.pl/gfx/portalinformacyjny/userfiles/_public/wspolpraca_rozwojowa/graficzna_prezentacja_danych_stat.pdf

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• sprawdzenie zadania domowego,

• przedstawienie celów lekcji,

• wprowadzenie do lekcji poprzez krótkie omówienie zasad tworzenia mapy – nauczyciel zadaje uczniom pytania sprawdzające ich wiedzę na ten temat.

Faza realizacyjna

• pogadanka nauczyciela, podczas której przypomina on główne metody prezentacji kartograficznej (sygnaturowa, zasięgów, chorochromatyczna, kropkowa, kartogramu, kartodiagramu, izolinii),

• omówienie zasad wykonania zadania - zadaniem uczniów jest analiza map z atlasu pod kątem zastosowanej metody prezentacji kartograficznej oraz sformułowanie ogólnych prawidłowości doboru metody do charakteru danych ilościowych i jakościowych,

• podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel), każda grupa analizuje jedną metodę prezentacji kartograficznej, wskazaną przez nauczyciela,

• kilkuminutowa praca w grupie - uczniowie analizują mapy z atlasu, identyfikują zagadnienia przedstawione za pomocą analizowanej metody prezentacji kartograficznej, określają relacje między zastosowaną metodą a charakterem danych (ilościowe, jakościowe, ciągłe, skokowe), uzasadniają dostrzeżone prawidłowości,

• przedstawienie na forum klasy rezultatów pracy w grupach – po omówieniu każdej metody prezentacji kartograficznej dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, której celem jest ewentualne skorygowanie i uzupełnienie przedstawionych informacji – nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi,

• prezentacja uczniom grafiki interaktywnej z e‑materiału w celu weryfikacji sformułowanych prawidłowości, wyjaśnienia wątpliwości i usystematyzowania dotychczasowej wiedzy; Następnie uczniowie wykonują polecenia do grafiki i przechodzą do rozwiązywania zadań zawartych w grze edukacyjnej, przedstawiają rezultaty pracy, nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi,

• podsumowanie przez nauczyciela w interakcji z uczniami metod prezentacji kartograficznej omawianych podczas lekcji ze zwróceniem uwagi na konieczność dostosowania metody do charakteru danych,

• sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie informacji uzyskanych w czasie lekcji,

• prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału.

Faza podsumowująca

• podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów,

• ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale,

• zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału,

• zaproponowanie metody prezentacji kartograficznej do wskazanego przez nauczyciela tematu i uzasadnienie jej doboru.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystana w całości lub części podczas zróżnicowanych tematycznie lekcji dotyczących zagadnień geografii fizycznej i ekonomicznej – jako przykładowa ilustracja sposobu prezentacji kartograficznej omawianych tematów. Będzie także przydatna do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego metod prezentacji danych przestrzennych.