Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Wielkie odkrycia geograficzne i ich skutki - podsumowanie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia etapy odkrywania przez Europejczyków nowych dla nich lądów.

• opisuje, jakie korzyści widzieli Europejczycy w kolonizacji dalekich krajów;

• charakteryzuje, jak przebiegał proces wyniszczenia Indian przez konkwistadorów;

• wymienia skutki wielkich odkryć geograficznych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Wielkie odkrycia geograficzne i ich skutki - podsumowanie”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Nauczyciel poleca uczniom, aby przygotowali prezentację w oparciu o informacje zawarte w sekcji „Przeczytaj”, aby w fazie wstępnej przedstawić ją na forum klasy. Może rozdzielić zagadnienia między uczniów, np. jedna grupa skupia się na wyprawach i odkryciach portugalskich, druga – hiszpańskich.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla uczniom temat oraz cel zajęć zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Zapowiada, jak będzie przebiegała lekcja.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca jednemu z uczniów, aby zaproponował swoje skojarzenia z tematem lekcji. Wybrana osoba zapisuje je na tablicy.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. W przypadku rozdzielenia zagadnień taką prezentację przedstawiają dwie osoby, omawiające wyprawy Portugalczyków oraz Hiszpanów. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o nich, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Praca z multimedium („Gra edukacyjna”). Nauczyciel dzieli uczniów na dwie, trzy lub cztery grupy i zapowiada, że zagrają w grę interaktywną sprawdzającą ich wiedzę. Będzie to quiz na wzór Milionerów, ale z ograniczeniem czasowym na udzielenie odpowiedzi. Poleca, aby grupy wyłoniły liderów, którzy będą odpowiadali na pytania. Pozostałe osoby odgrywają rolę publiczności, która może udzielać podpowiedzi. Zwycięża ta grupa, która najszybciej odpowie poprawnie na wszystkie pytania.

3. Uczniowie grają w grę interaktywną. Grupa, która najszybciej rozwiąże quiz, jest nagradzana, np. oceną za aktywność.

4. Podsumowując quiz, nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów i pyta: Które z pytań sprawiło wam największą trudność?

5. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia od 1 do 4 z sekcji „Sprawdź się”, wskazując poprawne odpowiedzi. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych zadań, omawiając je wraz z uczniami.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Wielkie odkrycia geograficzne i ich skutki - podsumowanie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Prosi wybranego ucznia (lub ochotnika) o podsumowanie zajęć i odniesienie się do mapy myśli opracowanej na początku lekcji – dopisanie ważnych informacji, jeśli nie zostały wcześniej uwzględnione.

2. Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy grup uczniowskich.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenie nr 2 i 3 z sekcji „Gra edukacyjna”.

Materiały pomocznicze:

Historia powszechna XIV‑XV w. Wybór tekstów, A. Wyrobisz, B. Geremek, M. Małowist, Warszawa 1964.

M.L. Pisarek, Świat oczami odkrywców, Warszawa 1971.

Wiek XVI–XVIII w źródłach, S.B. Lenard, M.Sobańska‑Bondaruk; tłum. E. Milewska, Warszawa 1999.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Gra interaktywna może być wykorzystana zarówno do sprawdzenia wiedzy indywidualnej uczniów podczas lekcji (każdy uczeń odpowiada samodzielnie), jak i do sprawdzenia wiedzy poza lekcją, np. przy powtórce wiadomości.