Dla nauczyciela
Autor: Paweł Kaniowski
Przedmiot: Filozofia
Temat: Platon, Fedon
Grupa docelowa:
III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele lekcji (językiem ucznia):
Zapoznasz się z najważniejszymi wątkami i dylematami Platońskiego dialogu Fedon.
Zastanowisz się nad sposobem życia filozofa oraz jego postawy wobec śmierci.
Dowiesz się, jakie argumenty przedstawił Platon, by dowieść nieśmiertelności duszy.
Przeanalizujesz Platoński dualizm antropologiczny.
Cele operacyjne. Uczeń:
dostrzega związek między Platońską koncepcją nieśmiertelności duszy i koncepcji wiecznych idei;
wskazuje najważniejsze wątki Platońskiego dialogu Fedon;
rekonstruuje Platońskie argumenty dowodzące nieśmiertelności duszy;
dokonuje analizy problemu związanego z dualizmem antropologicznym.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
mapa myśli;
audiobook.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Prowadzący zajęcia loguje się na platformie, wyświetla temat lekcji oraz cele. Wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika nauczyciel sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji. Następnie inicjuje rozmowę kierowaną na podstawie pytań zawartych we wprowadzeniu:
– Jaki stosunek do śmierci powinien charakteryzować człowieka filozofującego?
– Czy powinien on obawiać się śmierci i czy w ogóle jest w człowieku coś, co pozwala mu na umieranie pogodne, pełne spokoju i siły?
Faza realizacyjna:
Mapa myśli. Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło związane z tematem zajęć: Cztery dowody na istnienie duszy. Uczniowie zapisują swoje pomysły, a wyznaczony moderator zapisuje je na tablicy w formie mapie myśli/pojęć, której centralnym punktem jest zapisany problem. Po zapisaniu propozycji uczniowie podają dowody Platona w oparciu o cytaty z Fedona. Następnie nauczyciel uzupełnia wypowiedzi uczniów, jeśli to konieczne.
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla materiał z sekcji „Audiobook”. a następnie czyta polecenia:
– Co musi się wydarzyć, zdaniem Sokratesa, by człowiek mógł dotrzeć do prawdy i mądrości? Jaki związek ma z tym nieśmiertelna dusza?
– Po zapoznaniu się z powyższym fragmentem - czy można uznać, że ciało jest więzieniem duszy? Zapisz swoje przemyślenia.
Uczniowie wykonują zadanie w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycje odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając informacji zwrotnej.Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia nr 1‑4.
Faza podsumowująca:
W ramach podsumowania uczniowie wspólnie rozwiązują ćwiczenie nr 6.
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Uczniowie rozwiązują ćwiczenia nr 5 i 7‑8
Uczniowie mają za zadanie wykonać polecenie nr 2 do multimedium z sekcji „Audiobook”: Zapoznaj się z fragmentem dialogu „Fedon”. Kończy się on wezwaniem do „oczyszczenia myślenia”. W krótkiej rozprawce opisz sposób życia, który powinien prowadzić do realizacji tego wezwania.
Materiały pomocnicze:
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, tom 1, Warszawa 2005.
Platon, Fedon, tłum. Władysław Witwicki, Kęty 2002.
Sokrates i syreny. 55 podróży filozoficznych po świecie podksiężycowym i nadksiężycowy , dostępne w internecie: https://filozofuj.eu/wp‑content/uploads/2019/10/sokrates‑i-syreny‑55‑podrozy.pdf [dostęp: 08.04.2021] .
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.