Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Wojna stuletnia i jej skutki

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia przyczyny wybuchu wojny stuletniej;

• omawia przebieg wojny i jej poszczególne etapy;

• wyjaśnia rolę Joanny d’Arc w odwróceniu losów konfliktu i pokonaniu przez wojska francuskie Anglików;

• przedstawia wynik wojny dla Anglii i Francji.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Wojna stuletnia i jej skutki”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film + Sprawdź się” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Chętni lub wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj” oraz filmów. Nauczyciel może rozdzielić między uczniów zagadnienia: 1) geneza konfliktu Anglii i Francji, przyczyny wybuchu wojny stuletniej, 2) przebieg walk i etapy wojny, 3) rola Joanny d’Arc, 4) zakończenie wojny i jej znaczenie dla Anglii i Francji.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel poleca jednemu uczniowi lub uczennicy przeczytanie wyświetlonego tematu zajęć i celów. Omawia planowany przebieg zajęć.

2. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Będą to wspólnie ustalone kryteria sukcesu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranym osobom, aby zaprezentowały swoje prace przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko o niej dyskutują, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i je uzupełniać.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 2: „Podaj, kto kontrolował ziemie, na których znajdowały się w połowie XV w. Paryż i Reims. Wyjaśnij, jakie to mogło mieć znaczenie polityczne”. Poleca uczniom, aby podzielili się na czteroosobowe grupy i po przeanalizowaniu mapy opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 3: przedstawiają zmiany w stanie posiadania Plantagenetów na kontynencie w wyniku pokoju w Brétigny.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”). Następuje wspólne omówienie odpowiedzi na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie podsumowują swoją wiedzę z wykorzystaniem mapy myśli, pracując w dotychczasowych grupach. Każda grupa na środku kartki A4 wpisuje główne hasło „Wojna stuletnia” i rysuje gałęzie mapy. Powinny rozchodzić się promieniście i rozdzielać na kolejne gałęzie. Słowa, które zostaną umieszczone nad gałęziami, powinny być słowami kluczami wyrażającymi istotę myśli lub zagadnienia. Po wykonaniu pracy, w zależności od liczebności klasy i czasu, nauczyciel prosi o omówienie mapy myśli przedstawicieli wybranych lub wszystkich grup.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów, może ocenić pracę grup uczniowskich.

Praca domowa:

1. Zapoznaj się z animacją bitwy pod Azincourt i wykonaj dołączone do niej polecenia.

2. Wykonaj polecenia dołączone do filmów z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

C. Allmand, Wojna stuletnia. Konflikt i społeczeństwo, tłum. T. Tesznar, Kraków 2012.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami w sekcji „Animacja”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.