Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Ustroje terytorialno‑prawne współczesnych państw

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VIII. Modele sprawowania władzy.

Uczeń:

14) przedstawia ustroje terytorialno‑prawne we współczesnych państwach demokratycznych – wyjaśnia podział na państwa unitarne i złożone oraz ze względu na stopień decentralizacji; wykazuje różne przyczyny funkcjonowania terytoriów autonomicznych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• porównuje ustroje terytorialne państw europejskich;

• definiuje pojęcie ustroju terytorialnego;

• przygotowuje schematy struktur terytorialnych państw europejskich;

• rozróżnia ustroje państw unitarnych i federalnych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• burza mózgów;

• lekcja odwrócona.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Przygotowanie w 2‑3-osobowych grupach krótkich prezentacji na temat ustroju terytorialnego wybranego z państw europejskich.

Faza wstępna

1. Burza mózgów, podczas której zostanie stworzona na tablicy definicja ustroju terytorialnego państwa.

2. Podział klasy na dwie duże grupy z których jedna przygotowuje charakterystykę unitaryzmu, a druga federalizmu.

3. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Przedstawienie uczniowskich prezentacji dotyczących ustrojów terytorialnych państw europejskich. Nauczyciel je ocenia, ewentualnie dopowiadając szczegóły.

2. Uczniowie na podstawie prezentacji i definicji grupują państwa na unitarne i federalne. Uzasadniają swój wybór.

Faza podsumowująca

1. Dyskusja na temat skutków decentralizacji państwa. Uczniowie zastanawiają się, który model jest najlepszy dla budowania społeczeństwa obywatelskiego i umacniania demokracji.

2. Podsumowanie dyskusji przez wybraną osobę, zapisanie na tablicy argumentów za i przeciw.

Praca domowa:

Napisz krótki esej na temat wpływu ustroju terytorialnego na aktywizację polityczną obywateli w państwie demokratycznym.

Materiały pomocnicze:

Marek Bankowicz, Beata Kosowska‑Gąstoł, Systemy polityczne, Kraków 2019.

Konstanty Adam Wojtaszczyk, Wojciech Jakubowski, Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Warszawa 2007.

Stanisław Wójtowicz, Federalizm, stanislawwojtowicz.pl.

Anna Głąb, System polityczny Szwajcarii, psz.pl.

Samorząd terytorialny na świecie (25). Wielka Brytania, wartowiedziec.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Mapy interaktywne mogą zostać wykorzystane podczas lekcji powtórzeniowej dotyczącej ustroju Niemiec.