Dla nauczyciela

Autor: Katarzyna Lewandowska

Przedmiot: Język polski

Temat: Rycerz – dylematy wierności. Dzieje Tristana i Izoldy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

7. Kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania literatury oraz innych tekstów kultury, a także ich wzajemnej korespondencji.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

Zakres podstawowy

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;

9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;

13) porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania w porównywanych utworach, określa cechy wspólne i różne;

15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;

III. Tworzenie wypowiedzi.

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;

4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;

IV. Samokształcenie.

1) rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;

6) wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi;

9) wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

zna wybrane utwory z literatury polskiej i światowej nawiązujące do legendy o Tristanie i Izoldzie oraz potrafi mówić o nich, wykorzystując potrzebną terminologię;
sytuuje omawiane podczas lekcji utwory we właściwych epokach literackich; rozpoznaje sposoby kreowania świata charakterystyczne dla tekstów poetyckich i prozatorskich;
rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, dostrzega ich żywotność, potrafi prześledzić występowanie motywu fatalnej miłości w różnych utworach literackich;
porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania do legendy o Tristanie i Izoldzie także w innych niż literackie tekstach kultury.

Strategie nauczania:

konstruktywizm;
konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

z użyciem e‑podręcznika;
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera.

Formy pracy:

praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Rycerz – dylematy wierności. Dzieje Tristana i Izoldy”. Uczestnicy zajęć zapoznają się z fragmentem prozy w e‑materiale: Dzieje Tristana i Izoldy. Szukanie pięknej o złotych włosach. Przygotowują się do omówienia tekstu, szukając informacji na temat kontekstu biograficznego i/lub historycznoliterackiego. Wybrane osoby mogą zebrać potrzebne wiadomości do wstępnego rozpoznania tekstu. Będą pełniły rolę ekspertów.

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel poleca uczniom, aby przypomnieli sobie zasady kodeksu rycerskiego oraz teksty literackie, których bohaterami są rycerze.
Wyświetlenie na tablicy tematu i celów zajęć oraz wspólne z uczniami ustalenie kryteriów sukcesu.

Faza realizacyjna:

Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treściami z sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszytach minimum pięć pytań do tekstu. Następnie szukają osoby do pary i zadają jej pytania sformułowane podczas czytania. Wątpliwości omawiają z nauczycielem lub z wyznaczonym uczniem, który pełni rolę eksperta.
Uczniowie zapoznają się z treścią medium w sekcji „Mapa myśli”. Następnie wykonują zamieszczone tam polecenia i ćwiczenia.
Uczniowie, w parach, rozwiązują polecenia 1, 2 i 3 z sekcji „Słuchowisko”. Następnie, aby uzasadnić poprawność rozwiązań, omawiają je w większych grupach, przygotowując spójną argumentację, którą zaprezentują na forum klasy. Po wyznaczonym czasie następuje wspólne omówienie ćwiczeń.

Faza podsumowująca:

Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności. Nauczyciel może wspomóc ucznia, zadając podsumowujące pytania, np.: dlaczego postać rycerza jest tak popularna w literaturze różnych epok? Czy dylematy Tristana są dziś równie ważne?

Praca domowa:

Napisz streszczenie fragmentu „Dziejów Tristana i Izoldy” pt. „Napój miłosny” zamieszczonego w sekcji „Słuchowisko”.
Zaproponuj dwa teksty korespondujące z omawianym podczas lekcji utworem. Przygotuj uzasadnienie swojego wyboru.

Materiały pomocnicze:

Jacques Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, Warszawa 1995.
Ryszard Handke, Alfabet kultury w lekturze tekstu literackiego, w: Metodyka literatury, tom 2, wybór i oprac. J. Pachecka, A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2002.
Tristan i Izolda – spektakl Teatru Telewizji z 1996 r. w reż. K. Jandy

Wskazówki metodyczne

Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Mapa myśli