Dla nauczyciela

Autor: Katarzyna Lewandowska

Przedmiot: Język polski

Temat: Rycerz – dylematy wierności. Dzieje Tristana i Izoldy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
7. Kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania literatury oraz innych tekstów kultury, a także ich wzajemnej korespondencji.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
13) porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania w porównywanych utworach, określa cechy wspólne i różne;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
1) rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;
6) wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi;
9) wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • zna wybrane utwory z literatury polskiej i światowej nawiązujące do legendy o Tristanie i Izoldzie oraz potrafi mówić o nich, wykorzystując potrzebną terminologię;

  • sytuuje omawiane podczas lekcji utwory we właściwych epokach literackich; rozpoznaje sposoby kreowania świata charakterystyczne dla tekstów poetyckich i prozatorskich;

  • rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, dostrzega ich żywotność, potrafi prześledzić występowanie motywu fatalnej miłości w różnych utworach literackich;

  • porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania do legendy o Tristanie i Izoldzie także w innych niż literackie tekstach kultury.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem e‑podręcznika;

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Rycerz – dylematy wierności. Dzieje Tristana i Izoldy”. Uczestnicy zajęć zapoznają się z fragmentem prozy w e‑materiale: Dzieje Tristana i Izoldy. Szukanie pięknej o złotych włosach. Przygotowują się do omówienia tekstu, szukając informacji na temat kontekstu biograficznego i/lub historycznoliterackiego. Wybrane osoby mogą zebrać potrzebne wiadomości do wstępnego rozpoznania tekstu. Będą pełniły rolę ekspertów.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel poleca uczniom, aby przypomnieli sobie zasady kodeksu rycerskiego oraz teksty literackie, których bohaterami są rycerze.

  2. Wyświetlenie na tablicy tematu i celów zajęć oraz wspólne z uczniami ustalenie kryteriów sukcesu.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treściami z sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszytach minimum pięć pytań do tekstu. Następnie szukają osoby do pary i zadają jej pytania sformułowane podczas czytania. Wątpliwości omawiają z nauczycielem lub z wyznaczonym uczniem, który pełni rolę eksperta.

  2. Uczniowie zapoznają się z treścią medium w sekcji „Mapa myśli”. Następnie wykonują zamieszczone tam polecenia i ćwiczenia.

  3. Uczniowie, w parach, rozwiązują polecenia 1, 2 i 3 z sekcji „Słuchowisko”. Następnie, aby uzasadnić poprawność rozwiązań, omawiają je w większych grupach, przygotowując spójną argumentację, którą zaprezentują na forum klasy. Po wyznaczonym czasie następuje wspólne omówienie ćwiczeń.

Faza podsumowująca:

  1. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności. Nauczyciel może wspomóc ucznia, zadając podsumowujące pytania, np.: dlaczego postać rycerza jest tak popularna w literaturze różnych epok? Czy dylematy Tristana są dziś równie ważne?

Praca domowa:

  1. Napisz streszczenie fragmentu „Dziejów Tristana i Izoldy” pt. „Napój miłosny” zamieszczonego w sekcji „Słuchowisko”.

  2. Zaproponuj dwa teksty korespondujące z omawianym podczas lekcji utworem. Przygotuj uzasadnienie swojego wyboru.

Materiały pomocnicze:

  • Jacques Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, Warszawa 1995.

  • Ryszard Handke, Alfabet kultury w lekturze tekstu literackiego, w: Metodyka literatury, tom 2, wybór i oprac. J. Pachecka, A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2002.

  • Tristan i Izolda – spektakl Teatru Telewizji z 1996 r. w reż. K. Jandy

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Mapa myśli