Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: Biologia
Temat: Neurohormonalna kontrola czynności układu pokarmowego
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Opiszesz fazy mechanizmu połykania.
Scharakteryzujesz gruczoły i ich wydzieliny umożliwiające trawienie pokarmu.
Przedstawisz i scharakteryzujesz główne hormony regulujące pobieranie i trawienie pokarmu.
Wskażesz, gdzie znajdują się ośrodki głodu i sytości oraz jaka jest zasada ich działania.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne;
rozmowa kierowana;
analiza animacji;
tworzenie plakatu.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
arkusze papieru, flamastry.
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla cele zajęć z sekcji „Wprowadzenie”, a następnie wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel rozpoczyna pogadankę, zadając pytanie:
– Dlaczego na widok pewnych potraw albo na myśl o nich „aż ślinka cieknie”?
Faza realizacyjna:
Praca z multimedium („Animacja”). Uczniowie czytają polecenia do animacji, a następnie oglądają multimedium wyświetlone przez nauczyciela, zwracając uwagę na informacje potrzebne do wykonania zadań. Po zapoznaniu się z animacją rozwiązują indywidualnie polecenia: nr 1 („Wyjaśnij, jak hormony żołądka, dwunastnicy i jelita czczego wpływają na wydzielanie soków trawiennych przez różne narządy przewodu pokarmowego”) oraz nr 2 („Przedstaw, gdzie znajduje się ośrodek głodu i sytości oraz jaką rolę odgrywają te dwa ośrodki w życiu człowieka”). Wybrane osoby przedstawiają odpowiedzi na forum klasy.
Plakat – praca w parach. Nauczyciel rozdaje uczniom arkusze papieru A1 oraz flamastry. Uczniowie mają na podstawie e‑materiału w graficzny sposób przedstawić działanie hormonów tkankowych. Po upływie wyznaczonego czasu chętne zespoły prezentują mapy myśli.
Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie następujące ćwiczenia w sekcji „Sprawdź się”: nr 5 (w którym mają za zadanie przyporządkować podane informacje do odpowiedniego hormonu) oraz nr 8 (w którym mają za zadanie określić – na podstawie fragmentu tekstu oraz własnej wiedzy – możliwe skutki uszkodzenia ośrodka głodu i ośrodka sytości), a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zadaje jeszcze raz pytanie zadane na początku lekcji:
– Dlaczego na widok pewnych potraw albo na myśl o nich „aż ślinka cieknie”?
Uczniowie weryfikują swoje odpowiedzi i uzupełniają je.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia od 1 do 4 oraz 6 i 7 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Dodatkowe wskazówki metodyczne:
Multimedium zamieszczone w sekcji „Animacja” można wykorzystać w fazie wstępnej zajęć, w celu wzbudzenia zaciekawienia uczniów.