Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Zwierciadło, w którym przegląda się świat. Rewizor Mikołaja Gogola w reżyserii Jerzego Gruzy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele lekcji. Uczeń:

• zapoznaje się z filmem Rewizor w reżyserii Jerzego Gruzy;

• wyjaśnia, czym jest zwierciadło, o którym mowa w temacie lekcji;

• bierze udział w dyskusji na temat fenomenu utworu Gogola;

• omawia scenę spektaklu, którą uważa za kluczową dla dramaturgii przedstawienia.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem e‑podręcznika;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel inicjuje rozmowę o przyczynach popularności dzieła Gogola Rewizor, które doczekało się licznych wystawień. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie z adaptacją filmową tego dzieła w reżyserii Jerzego Gruzy.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel informuje uczniów (w ramach ciekawostki), że Rewizor Mikołaja Gogola doczekał się wielu inscenizacji na polskich scenach. Według zestawienia redakcji portalu internetowego e‑teatr.pl, redagowanego w ramach działalności Instytutu Teatralnego w Warszawie od 1924 r. odbyło się 78 premier tej sztuki na scenach polskich. Odnotowano także cztery realizacje telewizyjne: w 1964 r. w reżyserii Józefa Szajny, pięć lat później w reżyserii Witolda Zatorskiego, w 1977 r. w reżyserii Jerzego Gruzy ze słynną rolą Tadeusza Łomnickiego oraz w 2005 r. inscenizację Jana Klaty.

2. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał i wprowadza ich w temat lekcji, zaznaczając, aby zwrócili uwagę, czym jest zwierciadło użyte w temacie lekcji. Wraz uczniami ustala cele zajęć i kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”. Następnie przechodzą do części „Audiobook” i wspólnie w klasie odsłuchują nagranie. Oba polecenia z tej sekcji uczniowie wykonują w parach. Do pracy przy poleceniu 1 wykorzystują telefon z dostępem do internetu.

2. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie argumentów w dyskusji nad fenomenem utworu Gogola (dlaczego jest tak chętnie adaptowany). Nauczyciel dzieli uczniów na kilkuosobowe zespoły i daje im czas na przygotowanie argumentów. Każdy zespół wybiera przedstawiciela i przedstawia swoją argumentację. Argumenty, które zostały przywołane w wypowiedziach przedstawicieli zespołów, zostają zapisane na tablicy. Nauczyciel proponuje uczniom stworzenie rankingu argumentów (zaczynając od tych, które powtarzały się najczęściej).

3. Uczniowie przechodzą do sekcji „Sprawdź się”. Dzielą się na dwie grupy. Zespół 1 zajmuje się zadaniami 1, 2, 5, 6, zespół 2 – zadaniami 2, 4, 7. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie przedstawiciele grup prezentują odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania uczniowie wykonują ćwiczenie 8 - Sformułuj odpowiedź na pytanie, którą scenę spektaklu uważasz za kluczową dla dramaturgii przedstawienia. Swoją odpowiedź uzasadnij.

2. Nauczyciel prosi wybranego ucznia o podsumowanie refleksji płynących z omawianego filmu.

Praca domowa:

1. W ostatniej scenie komedii wybrzmiewa słynna kwestia Horodniczego: Z czego się śmiejecie? Z samych siebie się śmiejecie. Czy można ją uznać za motto scenicznej adaptacji Jerzego Gruzy? Swoją odpowiedź uzasadnij i poprzyj przykładami scen ze spektaklu.

2. Teatr to zwierciadło, w którym przegląda się świat. Napisz rozprawkę, odnosząc się scenicznej adaptacji Rewizora oraz własnych przemyśleń na temat roli teatru.

Materiały pomocnicze:

• Propozycja filmu w innej obsadzie https://ninateka.pl/vod/teatr/rewizor‑jerzy‑stuhr/

• https://teologiapolityczna.pl/wojciech‑tomczyk‑fronczewski‑versus‑lomnicki‑czyli‑rewizor‑jako‑hamlet

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.