Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Zwycięstwa Aleksandra Wielkiego – podsumowanie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia tereny, które podbił Aleksander Wielki.

• opisuje taktykę Aleksandra Wielkiego.

• omawia system rządów wprowadzony przez Aleksandra Wielkiego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel poleca jednemu uczniowi lub uczennicy przeczytanie wyświetlonego tematu zajęć. Wspólnie ustalają kryteria sukcesu w formie pytań dotyczących tematu lekcji, na które uczniowie chcą uzyskać odpowiedź.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji. Poleca jednej osobie, aby krótko przedstawiła rządy Filipa II i dojście do władzy Aleksandra.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego zwycięstw Aleksandra Wielkiego i jego postaci. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie.

2. Praca z multimedium („Animacja”). Nauczyciel zapowiada, że uczniowie zapoznają się z animacją przedstawiającą przebieg bitwy pod Issos. Poleca wybranej osobie, aby przeczytała polecenie nr 2: „Persowie starannie wybrali miejsce bitwy: ich lewe skrzydło osłaniały wzgórza, prawe zaś – stromy brzeg rzeki, jednak nie ochroniło ich to przed klęską. Opisz taktykę Aleksandra Wielkiego. Który moment bitwy był twoim zdaniem kluczowy? Uzasadnij odpowiedź”. Następnie prosi, aby uczniowie utworzyli małe grupy (do pięciu osób) i w nich pracowali nad poleceniem. Po odtworzeniu animacji oraz ustalonym czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją.

3. Nauczyciel, nawiązując do polecenia nr 3, prosi, aby uczniowie wyjaśnili znaczenie psychologiczne oraz polityczne zwycięstwa Aleksandra pod Issos. Uczniowie omawiają odpowiedź w parach, a następnie porównują swoje rozwiązanie z innym zespołem. Na koniec następuje wspólne omówienie odpowiedzi na forum klasy.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia interaktywne nr 1, 3 i 4 z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

Faza podsumowująca:

1. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę grup uczniowskich.

Praca domowa:

1. Napisz streszczenie tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”.

2. Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

L. Owczarek, Grecja. Wybór tekstów źródłowych do ćwiczeń z historii starożytnej, Kielce 1988.

E. Dąbrowa, M. Józefowicz‑Dzielska, Wybór tekstów źródłowych do ćwiczeń z historii starożytnej, Kraków 1979.

A. Mączakowa, Wybór źródeł do dziejów starożytnej Grecji i hellenizmu, Warszawa 1986.

Starożytna Grecja. Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, oprac. J. Wolski, Warszawa 1960.

Wskazówki metodyczne:

• Informacje z sekcji „Animacja” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie.

Spis ilustracji:

• Ćwiczenie 2 - Ilustracja 1: Bitwa nad Granikiem; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 2 - Ilustracja 2: Bitwa pod Issos; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 2 - Ilustracja 3: Bitwa pod Gaugamelą; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 2 - Ilustracja 4: Ciało Dariusza III; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 2 - Ilustracja 5: Bitwa nad Hydaspes; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 2 - Ilustracja 6: Śmierć Aleksandra Wielkiego; lic. edukacyjna, wikigallery.org