Sprawdź się
Przeczytaj tekst źródłowy i na podstawie jego treści oraz wiedzy własnej wykonaj zamieszczone pod nim polecenia.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i na podstawie jego treści oraz wiedzy własnej wykonaj zamieszczone pod nim polecenia.
Kurcjusz, V, 6, 20; V, 7, 22; V, 7, 23;(…) Aleksander z nastaniem dnia wydawał uczty; brały w nich udział także kobiety (…) Otóż jedna z nich, Tais, już pijana, zaczęła przekonywać Aleksandra, że zyska największą wdzięczność Greków, jeżeli każe spalić pałac królów Persji, Mówiła, że Grecy, których miasta Persowie zburzyli, tylko na to czekają. Chociaż o tak ważnej sprawie mówiła pijana hetera, wodzowie jeden po drugim poparli jej zdanie – wszyscy już przecież odczuwali skutki mocnego napoju. Także sam król, który nadal był spragniony wina, zniecierpliwiony zawołał: „Czemuż więc nie mamy pomścić Grecji i nie podpalamy miasta?” Wszyscy, już dobrze podnieceni, podnieśli się, aby po pijanemu puścić z dymem miasto, które w czasie walki oszczędzili. Pierwszy król rzucił płonącą żagiew na pałac, za nim uczynili to jego goście, służba, hetery. Zamek był w znacznej części zbudowany z drzewa cedrowego, które szybko zajęło się płomieniem, ogień zaczął się gwałtownie rozszerzać. (…)
V, 7, 23; Taki był koniec siedziby królów całego Wschodu, w której tyle narodów dochodziło swoich praw, która była domem rodzinnym tylu królów i stanowiła ongiś postrach całej Grecji.
Źródło: Kurcjusz, V, 6, 20; V, 7, 22; V, 7, 23;, [w:] L. Owczarek, Grecja. Wybór tekstów źródłowych do ćwiczeń z historii starożytnej, Kielce 1988, s. 173–174.
Przeczytaj tekst źródłowy i na jego podstawie oraz wiedzy własnej wykonaj zamieszczone pod nim polecenia.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i na jego podstawie oraz wiedzy własnej wykonaj zamieszczone pod nim polecenia.
Plutarch, Aleksander Wielki45. Stąd pomaszerował do kraju Partów. Tu korzystając ze spokoju po raz pierwszy, włożył na siebie strój obcokrajowców. (…)
Nie był to tamtejszy strój medyjski, zbyt obcy dla jego otoczenia i zupełnie odbijający od innych. Nie ubrał się więc w obszerne spodnie i wierzchnią szatę z rękawami, nie włożył na głowę tiary. Lecz z obu strojów skombinował taki, który od perskiego był skromniejszy, ale znowu od medyjskiego okazalszy.
Używał tego stroju początkowo tylko w rozmowach z ludźmi pochodzenia niehelleńskiego, a z towarzyszami swymi w prywatnym życiu. Później jednak zaczął się w nim pokazywać także publicznie i oficjalnie.
Dla Macedończyków był to widok nieprzyjemny. Ale ponieważ żywili podziw dla innych jego cnót i dla męstwa, uważali, że trzeba mu w pewnych rzeczach pobłażać, jeśli go bawią lub zaspokajają jego próżność.
70. W Suzach sprawił Aleksander swym przyjaciołom uroczystości weselne, przy czym sam pojął za żonę córkę Dariusza Statejrę, a innym najgodniejszym swoim towarzyszom przydzielił najgodniejsze żony. Dla tych zaś Macedończyków, którzy pożenili się już przedtem, urządził wspólną ucztę weselną, na której było podobna dziewięć tysięcy zaproszonych, i każdy po libacji otrzymał w darze złotą czarę. (…)
Źródło: Plutarch, Aleksander Wielki, [w:] E. Dąbrowa, M. Józefowicz-Dzielska, Wybór tekstów źródłowych do ćwiczeń z historii starożytnej, Kraków 1979, s. 122–123.
Przeczytaj tekst źródłowy i na jego podstawie odpowiedz na zadane pod nim pytania.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i na jego podstawie odpowiedz na zadane pod nim pytania.
Plutarch, Żywot Aleksandra WielkiegoPodróż do świątyni Ammona
27. Szczęśliwy przebieg tej podróży pośród samych trudności umocnił wiarę w boską opiekę nad nim bardziej niż wszystkie późniejsze znaki wróżebne. A nawet same te wróżby z tego właśnie powodu znajdowały większą wiarę u ludzi. Przede wszystkim więc niebo zesłało wtedy w obfitym deszczu dostateczną ilość wody i uwolniło wędrowców od strachu przed pragnieniem. Tym samym też ugasiło suchy żar piasku, który teraz, w stanie wilgotnym, był zbity i nie tak grząski, a równocześnie oczyściło się powietrze i można było nim lżej już oddychać. Potem zaś, gdy przewodnicy pomieszali znaki orientacyjne i zaczęto błądzić w rozsypce z powodu nieznajomości drogi, nagle pojawiły się nad wędrowcami kruki i przejęły przewodnictwo w tej wyprawie, lecąc raz szybciej, gdy idący nadążali krokiem za nimi, to znowu zwalniając lotu, gdy pozostawali w tyle i szli nie tak szybko. A w tym wszystkim najcudowniejsze było to, że kruki te, jak pisze Kallistenes, nawet w nocy nawoływały błądzących i krakaniem swoim sprowadzały ich na właściwą drogę.
W ten sposób Aleksander przebył wreszcie tę pustynię i dotarł do celu wędrówki, gdzie go tamtejszy kapłan – prorok Ammona przywitał pozdrawiając go od boga jako od ojca. Na to Aleksander zapytał, czy któryś z morderców jego ojca uszedł kary. Kapłan jednak kazał mu nie wypowiadać słów złowieszczych, ponieważ ojcem jego nie jest żaden śmiertelnik! Wtedy Aleksander zmieniając wyraz zapytał o morderców Filipa: czy wszystkich już ukarał. Następnie pytał o władzę, czy mu dane będzie zostać panem wszystkich ludzi. Kiedy zaś bóg dał mu przepowiednię, że i to osiągnie, i Filip został w pełni pomszczony, złożył bogom w ofierze wspaniałe dary, a ludzi obdarował pieniędzmi. Tak pisze o tych odpowiedziach boga przeważna część pisarzy. Sam Aleksander w liście do matki donosi, że otrzymał pewne wróżby tajne, które po powrocie opowie jedynie jej samej.
(…)
28. W ogóle w stosunku do nie‑Hellenów okazywał swą wyższość zupełnie tak jak człowiek najbardziej przekonany o swym pochodzeniu i synostwie boskim, jakkolwiek przed Hellenami boskość swą zaznaczał umiarkowanie i oględnie. Tylko w liście do Ateńczyków w sprawie Samos pisał: „Ja bym wam nie dał miasta wolnego i sławnego; otrzymaliście je od ówczesnego władcy, zwanego moim ojcem”. A miał na myśli Filipa. (…)
Źródło: Plutarch, Żywot Aleksandra Wielkiego, [w:] A. Mączakowa, Wybór źródeł do dziejów starożytnej Grecji i hellenizmu, Warszawa 1986, s. 237–238.
Przeczytaj tekst źródłowy i na jego podstawie wskaż prawdziwe zdania.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i na jego podstawie wskaż prawdziwe zdania.
Appian, Wojny syryjskieAppian, Wojny syryjskie
52. Po Persach władał w Syrii Aleksander, który podporządkował sobie wszystkie ludy, na jakie się natknął. Przy śmierci jego jeden z synów był jeszcze mały, drugi jeszcze się nie urodził, toteż, Macedończycy przywiązani do rodu Filipa wybrali królem Arridajesa, brata Aleksandra, chociaż uchodził za niespełna rozumu, i zamiast imienia Arridajos nadali mu imię Filipa. Podczas gdy dzieci Aleksandra jeszcze się chowały, nawet bowiem żonę jego, która była w poważnym stanie, otoczyli opieką, przyjaciele jego podzielili podbite ludy na satrapie, a rozdział ich przeprowadził z ramienia króla Filipa Perdikkas. Kiedy niedługo potem zmarli królowie, satrapowie ogłosili się królami.
(…) wojsko obwołało ich obu, Antigonosa i Demetriusza, królami, bo królowie Arridajos, syn Filipa, Olimpiada oraz synowie Aleksandra już zmarli; Ale także i Ptolemeusza wojsko jego obwołało królem, żeby się nie zdawało, że przez tę klęskę jest gorszy od zwycięzców. W ten sposób wręcz przeciwne przyczyny dały w wyniku samo. Za ich przykładem poszli inni i wszyscy z satrapów zostali teraz królami.
Źródło: Appian, Wojny syryjskie, [w:] E. Dąbrowa, M. Józefowicz-Dzielska, Wybór tekstów źródłowych do ćwiczeń z historii starożytnej, Kraków 1979, s. 122–123.
Przeczytaj tekst źródłowy i na jego podstawie wykonaj polecenia.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i na jego podstawie wykonaj polecenia.
Grecja. Wybór tekstów źródłowych do ćwiczeń z historii starożytnej7. Już cała Syria i Fenicja była w rękach Macedończyków. Pozostawało zdobycie Tyru. Król kazał rozbić stały obóz na lądzie, oddzielonym od miasta tylko wąską cieśniną. Tyr, miasto o wielkim znaczeniu ze względu na swą rozbudowę i sławą przewyższające wszystkie miasta Syrii i Fenicji, gotowe było, jak się zdawał, raczej zawrzeć przymierze z Aleksandrem niż poddać się jego władzy. (…)
9. Kiedy więc. zapadła decyzja prowadzenia wojny, Tyryjczycy pozostawili na murach i wieżach machiny wojenne, rozdzielili broń młodszym rocznikom, a rzemieślników, których wielu było wówczas w mieście, rozmieścili po warsztatach. Wszystko tętniło przygotowaniami do wojny. Sporządzano także kute w żelazie uchwyty, tak zwane bosaki, które zarzuca się na umocnienia nieprzyjacielskie, oraz „kruki” i inne narzędzia wymyślone dla obrony miast.
10. Lecz wpierw trzeba było zbudować groblę, która miała połączyć miasto z lądem stałym.
11. Gdy grobla zaczęła się wynurzać ponad wodę równocześnie zaś zwiększała się jej szerokość a zmniejszała odległość od miasta, Tyryjczycy, zobaczywszy rozmiary budowli, której narastanie przedtem uszło ich uwagi, zaczęli okrążać ją na lekkich okrętach i zasypywać pociskami łudzi, którzy stali na jej krańcu. Zranili wielu Macedończyków – sami bezpieczni, gdyż mogli swobodnie cofać swoje łodzie, i znów podpływać. W ten sposób oderwali żołnierzy od prac, zmuszając ich do skrycia się dla ochrony.
19. Pod uderzeniami wielu taranów spojenia głazów rozluźniły się i w murach powstawać zaczęły wyłomy, flota wtargnęła do portu, część żołnierzy macedońskich wdarła się na wieże opuszczone przez Tyryjczyków. Mieszkańcy miasta chronili się w świątyniach, albo zamykali bramy swych domów, wybierając dobrowolnie wyrok śmierci. Niektórzy rzucali się na wrogów, żeby nie zginąć bez zemsty, wielu weszło na dachy i atakowało Macedończyków kamieniami i wszystkim, co tylko wpadło im w ręce; Aleksander rozkazać zabić wszystkich z wyjątkiem tych, którzy schronili się w świątyniach, a domy puścić z dymem.
(…)
Źródło: [w:] L. Owczarek, Grecja. Wybór tekstów źródłowych do ćwiczeń z historii starożytnej, Kielce 1988, s. 168–170.