SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Porównanie cech rolnictwa uprzemysłowionego i ekologicznego

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II

Podstawa programowa

X. Zróżnicowanie gospodarki rolnej: typy rolnictwa i główne regiony rolnicze na świecie, rolnictwo uprzemysłowione a rolnictwo ekologiczne, uprawy roślin modyfikowanych genetycznie.

Uczeń:

2) przedstawia zasady rolnictwa ekologicznego, wykazuje różnice między rolnictwem uprzemysłowionym a ekologicznym oraz przedstawia ich wady i zalety.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• klasyfikuje rodzaje rolnictwa ze względu na poziom uprzemysłowienia produkcji rolnej,

• porównuje cechy rolnictwa uprzemysłowionego i ekologicznego,

• przedstawia wady i zalety rolnictwa uprzemysłowionego i ekologicznego,

• uzasadnia wyższość produktów ekologicznych nad produktami pochodzącymi z rolnictwa uprzemysłowionego.

Strategie nauczania: problemowa, konektywizm

Metody nauczania: odwrócona klasa, dyskusja, praca z e‑materiałem, odgrywanie ról

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach (lub grupach), praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), mapa świata, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Falkowski J., Kostrowicki J., Geografia rolnictwa świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

Fierla I. (red.), Geografia gospodarcza świata, PWE, Warszawa 2005.

Greenpeace, Ecological Farming, Greenpeace International, Amsterdam 2015.

Grzebisz W., Szramka H., Wielka encyklopedia geografii świata, t. 11: Rolnictwo i leśnictwo, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1998.

Metera D., Sakowski T., Podręcznik rolnictwa ekologicznego, CDR, Brwinów 2008.

Wrona J. (red.), Podstawy geografii ekonomicznej, PWE, Warszawa 2006.

Zimny L., Definitions and Divisions of Farming Systems, „Acta Agrophysica” 2007, vol. 10, s. 507–518.

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel prosi o przygotowanie informacji na temat cech rolnictwa ekologicznego i uprzemysłowionego. Uczniowie mają za zadanie zwrócić szczególną uwagę na następujące zagadnienia:

• cechy rolnictwa uprzemysłowionego i ekologicznego,

• zalety i wady rolnictwa uprzemysłowionego i ekologicznego,

• jakość produktów pochodzących z rolnictwa uprzemysłowionego i ekologicznego.

W tym celu nauczyciel zaleca zapoznać się z e‑materiałem, literaturą wskazaną powyżej oraz innymi źródłami informacji geograficznej.

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności, sprawdzenie zadania domowego).

• Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat różnych typów rolnictwa na świecie.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy. Jedna grupa wciela się w rolę ekspertów do spraw rolnictwa uprzemysłowionego, a druga – do spraw rolnictwa ekologicznego. Grupy te siadają naprzeciwko siebie.

• Nauczyciel staje się moderatorem dyskusji. Wyświetla na tablicy zagadnienia (te, które podał kilka lekcji wcześniej – patrz powyżej). Następnie udziela głosu obu grupom naprzemiennie. Za każdym razem grupa przeciwna może zadać jedno pytanie grupie odpowiedzialnej za omówienie danego zagadnienia. Nauczyciel czuwa nad poprawnością wypowiedzi uczniów.

• Schemat jednej części dyskusji może wyglądać następująco:

  • Nauczyciel wyświetla hasło nr 1: Cechy rolnictwa uprzemysłowionego i ekologicznego.

  • Grupa 1 (odpowiedzialna za rolnictwo uprzemysłowione) omawia to zagadnienie w odniesieniu jedynie do rolnictwa uprzemysłowionego.

  • Grupa 2 (odpowiedzialna za rolnictwo ekologiczne) zadaje jej jedno pytanie pomocnicze.

  • Grupa 1 odpowiada na nie (ewentualnie nauczyciel może dodać inne informacje).

  • Grupa 2 omawia cechy rolnictwa ekologicznego.

  • Grupa 1 zadaje jej jedno pytanie.

  • Grupa 2 odpowiada na nie (ewentualnie nauczyciel może dodać inne informacje). Powyższy schemat powtarza się w przypadku pozostałych zagadnień.

• Następnie nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka z nich.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

• Przypomnienie celów lekcji.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas zajęć, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie i możliwości.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Korzystając z dostępnych źródeł informacji, porównaj opłacalność prowadzenia gospodarstwa ekologicznego i gospodarstwa konwencjonalnego w Polsce.

• Można poprosić także o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Nauczyciel może w trakcie całej lekcji wyświetlić grafikę interaktywną (jak również cały e‑materiał) na tablicy interaktywnej. Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas zajęć dotyczących wpływu rolnictwa na środowisko przyrodnicze (zakres podstawowy: XIII. 3), a także podczas lekcji poświęconej cechom systemu rolnictwa ekologicznego (zakres podstawowy: XV. 8).