Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Symbolizm w sztukach plastycznych

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
7. Kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania literatury oraz innych tekstów kultury, a także ich wzajemnej korespondencji.
8. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru utworów literackich i tekstów kultury na różnych poziomach: dosłownym, metaforycznym, symbolicznym, aksjologicznym.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
7) odróżnia dzieła kultury wysokiej od tekstów kultury popularnej, stosuje kryteria pozwalające odróżnić arcydzieło od kiczu.
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • wymienia główne założenia symbolizmu w malarstwie;

  • omawia najwybitniejszych przedstawicieli symbolizmu polskiego i europejskiego;

  • wyjaśnia, jaką rolę odegrał w malarstwie symbolistów motyw przemijania i śmierci;

  • tworzy plakat na zadany temat.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • metoda kosza i walizki;

  • metoda plakatu.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • duży arkusz papieru, farby lub kredki, nożyczki, klej, kolorowe gazety.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z sekcją „Wprowadzenie” i „Przeczytaj”. Chętne osoby mogą również przeczytać artykuł na temat symbolizmu: https://culture.pl/pl/artykul/malarstwo‑polskiego‑symbolizmu.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji, formułuje cel zajęć oraz kryteria sukcesu.

  2. Następnie zadaje pytania i zagadnienia sprawdzające przygotowanie do zajęć:
    - Jakie są główne założenia symbolizmu w malarstwie?
    - Omów najwybitniejszych przedstawicieli symbolizmu polskiego i europejskiego.
    - Jaką rolę odegrał w malarstwie symbolistów motyw przemijania i śmierci?

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel za pomocą rzutnika przedstawia i omawia wybrane dzieła symbolistów. Dokonuje ich krótkiej charakterystyki, która pozwoli na przybliżenie uczniom głównych założeń tego kierunku w sztuce.

  2. Nauczyciel dzieli klasę na 4 grupy. Każdej z nich rozdaje duży arkusz papieru, farby lub kredki, nożyczki, klej, kolorowe gazety. Zespoły mają za zadanie:
    - wymyślić temat pracy,
    - wybrać technikę wykonania,
    - rozpisać główne założenia przygotowywanej pracy.
    Grupy mają przygotować plakaty zgodnie z założeniami symbolizmu i wybraną formą wyrazu plastycznego. Jeżeli mają trudność z wyborem tematu, nauczyciel może sam zaproponować tematy uniwersalne, np. wspomnienie wakacji, utrata kogoś bliskiego, trudne chwile, niespełnione marzenia itp.

  3. Po upływie wyznaczonego przez nauczyciela czasu uczniowie przygotowują wystawę prac. Prowadzący zajęcia wraz z uczniami pozostałych grup ocenia uzyskany efekt.

  4. Po zakończeniu pracy metodą plakatów nauczyciel włącza pokaz zdjęć z sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych”. Uczniowie po obejrzeniu materiału wykonują w parach polecenia 1 i 2 z tej sekcji.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Dzieli uczniów na 3 grupy (lub więcej, w zależności od czasu, który pozostał na pracę z ćwiczeniami). Przydziela uczniom zadania i wyznacza czas na ich realizację. Po zakończeniu pracy weryfikuje poprawność odpowiedzi.

  2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

  3. Nauczyciel przeprowadza podsumowanie metodą kosza i walizki. Rozdaje uczniom kartki w dwóch kolorach (np. zielony i żółty). Na zielonych kartkach uczniowie zapisują informacje i umiejętności, które uznali podczas lekcji za cenne, przydatne. Na żółtych – zbędne. Nauczyciel odczytuje refleksje uczniów.

Praca domowa:

  1. Napisz, w jaki sposób poetyckie interpretacje obrazów Arnolda Böcklina i Jacka Malczewskiego ukazują różne możliwości odczytania dzieł symbolistów. (praca domowa zamieszczona w e‑materiale)

Materiały pomocnicze:

  • Irena Kossowska i Łukasz Kossowski, Malarstwo polskie. Symbolizm i Młoda Polska; [w:]. http://lubicki.art.pl/symbolizm/zatruta‑studnia‑wg‑jacka‑malczewskiego‑i-lucjana‑rydla/

  • https://mnki.pl/pl/o_muzeum/zbiory_online/10,malarstwo_i_rzezba/pokaz/522,polonia_(i),1?s_a=m

Wskazówki metodyczne

  • Nauczyciel może wykorzystać galerię zdjęć do podsumowania lekcji.

Sprawdź się