Dla nauczyciela
Autorka: Dorota Czarny
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Sądy powszechne, administracyjne i wojskowe
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
10) przedstawia strukturę sądownictwa powszechnego i administracyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania Sądu Najwyższego; uzasadnia potrzebę niezależności sądów i niezawisłości sędziów.
Zakres rozszerzony
XI. System prawa w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
7) przedstawia strukturę właściwego ze względu na własne miejsce zamieszkania sądu rejonowego, okręgowego oraz apelacyjnego (na podstawie aktualnego informatora prawniczego); wykazuje specyfikę i dwuinstancyjność sądownictwa wojskowego.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
analizuje typy poleceń do ćwiczeń dotyczących sądów powszechnych, administracyjnych i wojskowych;
ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów;
analiza tekstu źródłowego;
wzajemne odpytywanie się;
odpowiadam za ciebie;
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
kostka mentalna.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
flipcharty i markery;
pudełko na pytania;
kartki z cyframi (tyle kartek, ile grup).
Przebieg zajęć:
Przed lekcją
1. W domu uczniowie mają za zadanie zapoznać się z tematem w e‑materiale, w celu aktywnego uczestnictwa w lekcji.
Faza wstępna
1. Przedstawienie tematu i celów lekcji.
2. Uczniowie biorą udział w rozmowie wprowadzającej szczegółowo w przedstawiony temat lekcji. Nauczyciel wyjaśnia znaczenie wymiaru sprawiedliwości dla funkcjonowania demokratycznego państwa prawa.
3. Prowadzący wyjaśnia, że dzisiaj będzie praca w małych grupach 4–5‑osobowych (dobiera uczniów tak, aby w każdej z nich były jedna lub dwie osoby mocne – dobre, które będą pomagać w razie potrzeby słabszym).
Faza realizacyjna
1. Każda grupa ma przydzielony numer, aby w późniejszej fazie lekcji można było wskazać, kto ma odpowiadać lub zadawać pytanie. Grupy otrzymują także markery i kartki, na których mają zapisać pięć pytań dla pozostałych grup dotyczących systemu sądownictwa w Polsce i jego struktury.
2. Nauczyciel wyznacza czas, w którym grupy pracują z e‑materiałami: wiadomościami, tekstami źródłowymi i filmem, wyjaśniając i tłumacząc sobie wzajemnie utrwalany materiał i układając pytania dla grup przeciwnych.
3. Podczas pracy uczniów, nauczyciel przygotowuje tabelę, na której będzie zapisywać punktację poszczególnych grup.
4. Po wyznaczonym czasie nauczyciel wspólnie z uczniami ustala kryterium oceniania za udzielone odpowiedzi jak i zasady, według których będą odpowiadać. Grupa, która zadaje pytanie wybiera osobę do odpowiedzi (jeśli będzie miała ona problem z odpowiedzią może wybrać sobie z grupy jeszcze jedną do pomocy), po udzieleniu odpowiedzi następuje przyznanie punktów przez grupę, która zadaje pytanie wraz z informacja zwrotną – uzasadnieniem.
5. Podczas pracy uczniów nauczyciel jest tylko koordynatorem działań i obserwatorem, w razie konieczności wyjaśnia sporne kwestie. Podczas lekcji uczniowie słabsi mają zapewnioną pomoc i wsparcie.
6. Gdy grupy wyczerpią wszystkie przygotowane pytania następuje podsumowanie i ocena uczniów według ustalonego wcześniej kryterium.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie w parach wykonują wskazane przez nauczyciela ćwiczenia, a następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.
2. Nauczyciel podsumowuje zajęcia, przekazując informację zwrotną na temat pracy poszczególnych zespołów, oraz wyjaśnia uczniowskie wątpliwości.
Praca domowa:
Uczniowie:
wykonują pozostałe ćwiczenia z e‑materiału;
utrwalają powtarzany materiał do sprawdzianu.
Materiały pomocnicze:
CBOS, Co Polacy wiedzą o ławnikach, Komunikat z badań 2004 r., cbos.pl.
Joanna Lis, Młynarz z Sanssouci, prawo.pl.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., sejm.gov.pl.
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych, prawo.sejm.gov.pl.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, prawo.sejm.gov.pl.
Sądownictwo, sieradz.so.gov.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Film można wykorzystać jako inspirację do debaty na temat sądownictwa w Polsce.