Autor: Anna Rabiega

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Struktura sądownictwa w Polsce

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

zakres podstawowy

III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

10) przedstawia strukturę sądownictwa powszechnego i administracyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania Sądu Najwyższego; uzasadnia potrzebę niezależności sądów i niezawisłości sędziów;

zakres rozszerzony

X. Kontrola władzy. Uczeń:

7) wykazuje rolę Krajowej Rady Sądownictwa i Sądu Najwyższego w Rzeczypospolitej Polskiej; przedstawia strukturę Sądu Najwyższego;

8) wyjaśnia rolę sądownictwa administracyjnego w kontroli decyzji władz; przedstawia strukturę Naczelnego Sądu Administracyjnego i jego rolę w Rzeczypospolitej Polskiej;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje strukturę sądownictwa w Polsce;

• wyjaśnia kompetencje Sądu Najwyższego;

• charakteryzuje specyfikę działania sądów powszechnych i wojskowych.

Strategie nauczania:

• konektywizm;

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• miniwykład;

• analiza materiałów źródłowych;

• rozwiązywanie ćwiczeń interaktywnych;

• analiza przypadku.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Na poprzednich zajęciach nauczyciel poleca uczniom, by każdy z nich wyszukał i wybrał jedno orzeczenie Sądu Najwyższego w dowolnej sprawie i przyniósł na kolejne zajęcia wydruk tego orzeczenia wraz z uzasadnieniem (i ewentualnymi dodatkowymi informacjami, jakie na temat tej sprawy udało mu się zgromadzić).

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Miniwykład. Wykorzystując schemat interaktywny, nauczyciel przedstawia uczniom ogólny zarys struktury sądownictwa powszechnego i wojskowego oraz pozycję Sądu Najwyższego w Polsce.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie pracują w grupach pięcioosobowych. Każda z nich wybiera do analizy jedną ze spraw, jaką jej członkowie przynieśli na zajęcia. Należy zadbać, by wybrane sprawy miały różny przebieg (np. by jedna grupa analizowała przypadek z zakresu sądownictwa wojskowego, a grupy analizujące przypadki z zakresu sądownictwa powszechnego były zróżnicowane pod względem gałęzi prawa czy pierwszej instancji w analizowanej sprawie).

2. Praca ze schematem interaktywnym obrazującym strukturę sądownictwa powszechnego i wojskowego w Polsce. Korzystając ze schematu interaktywnego, uczniowie analizują wybraną przez grupę sprawę. Ustalają jej przebieg od momentu zaistnienia określonego stanu, przez kolejne etapy, jakie sprawa ta przechodziła w kolejnych instancjach, aż po wyrok wydany przez Sąd Najwyższy. Grupy zapisują swoje ustalenia w punktach (chronologicznie).

3. Po upływie wyznaczonego czasu reprezentanci grup przedstawiają na forum klasy „historie spraw”, jakie wyłoniły się wskutek analizy wybranego przez nich orzeczenia Sądu Najwyższego. Warto umożliwić grupom skorzystanie z wyświetlonego na tablicy interaktywnej schematu sądownictwa w Polsce, aby reprezentanci grup mogli również wskazywać drogę, jaką przebyła omawiana przez nich sprawa.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie w parach rozwiązują ćwiczenia interaktywne 2, 3 i 7. Chętne/wybrane osoby przedstawiają swoje rozwiązania, pozostali uczniowie klasy weryfikują ich poprawność.

2. Uczniowie samodzielnie rozwiązują i sprawdzają pozostałe ćwiczenia interaktywne. Jeśli któreś z rozwiązań wzbudza wątpliwości lub kontrowersje, można je omówić na forum klasy.

Praca domowa:

Przeprowadź samodzielnie analizę wybranej sprawy rozstrzygniętej przez Sąd Najwyższy. Postaraj się wybrać sprawę, której przebieg jest odmienny od tego, jaki w grupie analizowałeś podczas dzisiejszej lekcji. Swoje ustalenia zanotuj w chronologicznie ułożonych punktach – od zaistnienia określonego stanu faktycznego do wyroku Sądu Najwyższego w tej sprawie.

Materiały pomocnicze:

Ustawa z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym, prawo.sejm.gov.pl.

Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym prawo.sejm.gov.pl.

Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 29 marca 2018 r. Regulamin Sądu Najwyższego, prawo.sejm.gov.pl.

M. Jaworska, Sądy jako organy wymiaru sprawiedliwości w polskim porządku prawnym, repozytorium.uni.wroc.pl.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, prawo.sejm.gov.pl.

Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń, prawo.sejm.gov.pl.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 18 września 2019 r., sip.lex.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Schemat interaktywny uczniowie mogą wykorzystać jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji na temat struktury sądownictwa.