Autor: Zyta Sendecka, Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Sinice i rewolucja tlenowa

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje sinice jako przedstawicieli bakterii;

• określa znaczenie sinic w produkcji tlenu atmosferycznego;

• wyjaśnia terminy „katastrofa tlenowa” oraz „rewolucja tlenowa”.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• praca z audiobookiem;

• symulacja;

• obserwacja mikroskopowa.

Formy pracy:

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Uczniowie zapoznają się z drugim multimedium: symulacją interaktywną. Dokonują obserwacji sinic za pomocą wirtualnego mikroskopu. Następnie nauczyciel pyta uczniów, dlaczego sinice przyczyniły się do wystąpienia tzw. rewolucji tlenowej.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z audiobookiem udostępnionym przez nauczyciela. Następnie, pracując w parach, rozwiązują polecenie nr 2: wyjaśniają, czym była „katastrofa tlenowa” oraz jaki miała wpływ na organizmy beztlenowe.

2. Nauczyciel dzieli klasę na małe grupy. Każdy zespół opracowuje odpowiedź na polecenie: „Jaki wpływ na rewolucyjną zmianę w przyrodzie, do której przyczyniły się sinice, miało zjawisko ekstynkcji światła przez te organizmy?”.

3. Grupy prezentują wyniki swojej pracy.

4. Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela wskazują różnice i podobieństwa między rozwiązaniami różnych grup. Zastanawiają się, dlaczego ich spostrzeżenia są podobne lub się różnią.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby ocenili, jak praca w grupach ułatwiła im zrozumienie materiału.

2. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: „Na dzisiejszej lekcji nauczyłem/nauczyłam się…”.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenie nr 2 do symulacji interaktywnej.

2. Dla chętnych: Wykonaj polecenie nr 3 do symulacji interaktywnej.

Materiały pomocnicze:

• Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania audiobooka:

• Uczniowie zapoznają się z audiobookiem i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia przedstawionych treści.