Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Maćkowska
Przedmiot: Filozofia
Temat: Słownik filozoficzny. Hans‑Georg Gadamer: spotkanie z filozofem
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
wyjaśnia najważniejsze założenia hermeneutyki Gadamera;
rekonstruuje rozwój hermeneutyki od czasów starożytnych do XX‑wiecznego ujęcia Gadamera;
dokonuje analizy stosunku Gadamera do języka, historii i kultury.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
mapa myśli;
esej filozoficzny;
film.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
arkusze papieru, flamastry.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Po zalogowaniu na platformie nauczyciel prezentuje (na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika) temat lekcji oraz cele zajęć. Omawia lub ustala razem z uczniami kryteria sukcesu.
Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, kto zapoznał się z tekstem z zakładki „Przeczytaj”. Następnie inicjuje dyskusję, zadając pytanie: Co umożliwia człowiekowi poznanie, określa jego perspektywę poznawczą (także tworzone przez człowieka metody poznania świata)?
Faza realizacyjna:
Mapa myśli. Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup. Każda z nich otrzymuje duży arkusz papieru i flamastry. Zadaniem drużyn jest przygotowanie map myśli na podane tematy:
- grupa 1: rozwój hermeneutyki od starożytności do XX‑wiecznego ujęcia Gadamera – zarys
- grupa 2: Gadamer a poznanie
- grupa 3: Byt człowieka w ujęciu Gadamera
- grupa 4: Stosunek Gadamera do języka
- grupa 5: Kultura i jej rola według Gadamera
Swoje mapy myśli uczniowie tworzą na podstawie treści zamieszczonych w sekcjach „Przeczytaj” i „Film edukacyjny”. W trakcie wykonywania zadania nauczyciel monitoruje postępy pracy i w razie potrzeby naprowadza grupę na właściwe treści.Po upływie czasu na wykonanie zadania grupy prezentują gotowe mapy i omawiają je na forum klasy. W razie potrzeby nauczyciel uzupełnia informacje odczytywane przez uczniów.
Nauczyciel kolejno odczytuje treść ćwiczeń zamieszczonych w sekcji „Sprawdź się”. Grupa, która zna poprawną odpowiedź, zgłasza się i jej udziela.
Faza podsumowująca:
Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…
Praca domowa:
Uczniowie piszą esej, który byłby rozwinięciem następującej myśli Gadamera: Rozum jest obecny tylko wówczas, gdy ludzie mówią ze sobą.
Materiały pomocnicze:
Szulakiewicz M., Filozofia jako hermeneutyka, Toruń 2012.
Przyłębski A., Gadamer, Warszawa 2006.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film edukacyjny” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.