Dla nauczyciela

Autor: Katarzyna Maćkowska

Przedmiot: Filozofia

Temat: Współczesność – czas, kiedy rozpadły się ściany świata. Analiza tekstów kultury wyrażających ducha sceptycyzmu

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
X. Tropy sceptyczne jako ponadczasowe wyzwanie dla epistemologii. Uczeń:
4) analizuje pytanie „czy osiągnięcie wiedzy jest możliwe?” oraz w jego kontekście rekonstruuje epistemologiczny spór między dogmatyzmem a sceptycyzmem.
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
II. Elementy historii filozofii.
1. Filozofia starożytna. Uczeń opanowuje następujące treści nauczania zawarte w podstawie programowej do filozofii zakresu podstawowego:
6) tropy sceptyczne jako ponadczasowe wyzwanie dla epistemologii (punkt X);
III. Wybrane problemy filozofii.
4. Wybrane spory epistemologiczne. Uczeń, definiując odpowiednie terminy i analizując argumenty, rekonstruuje następujące spory:
3) o możliwość zdobycia wiedzy pewnej (sceptycyzm – hipotetyzm – dogmatyzm);

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji (językiem ucznia):

  • Scharakteryzujesz poglądy głównych reprezentantów sceptycyzmu starożytnego.

  • Porównasz współczesną kulturę z kulturą hellenistyczną w kontekście sceptycyzmu.

  • Zinterpretujesz wybrane teksty kultury ze względu na zawarte w nich obrazy wiary lub nieufności w poznawcze możliwości człowieka.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • scharakteryzuje poglądy głównych reprezentantów sceptycyzmu starożytnego;

  • porówna współczesną kulturę z kulturą hellenistyczną w kontekście sceptycyzmu;

  • zinterpretuje wybrane teksty kultury ze względu na zawarte w nich obrazy wiary lub nieufności w poznawcze możliwości człowieka.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel prosi uczniów, żeby zapoznali się z tekstami zamieszczonymi w ćwiczenia w zakładce „Sprawdź się”.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

  1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie. Nauczyciel może wybrać jedno z pytań do zadania domowego.

  2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium w sekcji „Audiobook”. Uczniowie odczytują polecenie: Zapoznaj się z fragmentem mowy noblowskiej Olgi Tokarczuk. Zastanów się, w czym pisarka widzi nadzieję dla ludzkości i jednostki ludzkiej i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

  3. Nauczyciel dzieli uczniów na sześć grup i każdej przydziela inne zadanie:
    - grupa 1: wykonuje ćwiczenie 3 z zakładki „Sprawdź się”
    - grupa 2: wykonuje ćwiczenie 4 z zakładki „Sprawdź się”
    - grupa 3: wykonuje ćwiczenie 5 z zakładki „Sprawdź się”
    - grupa 4: wykonuje ćwiczenie 6 z zakładki „Sprawdź się”
    - grupa 5: wykonuje ćwiczenie 7 z zakładki „Sprawdź się”
    - grupa 6: wykonuje ćwiczenie 8 z zakładki „Sprawdź się”
    Po wykonaniu zadań przedstawiciele zespołów prezentują rozwiązania na forum klasy.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

  1. Napisz pracę na temat: Porównanie współczesnej kultury z kulturą hellenistyczną w kontekście sceptycyzmu. Skorzystaj w wybranych przykładów.

Materiały pomocnicze:

  • Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. A. Szulżycka, Warszawa 2010.

  • Żakowski J., Radykalne stadium nowoczesności, „Polityka” 2005/06.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do podsumowania lekcji.

Sprawdź się