Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Maćkowska
Przedmiot: Filozofia
Temat: Nadczłowiek a resentyment
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele lekcji (językiem ucznia):
Zdefiniujesz, czym jest resentyment.
Zrekonstruujesz podstawowe idee składające się na kategorię „nadczłowieka”.
Przeanalizujesz relacje pomiędzy pojęciami „nadczłowiek” i „resentyment”.
Rozpoznasz, które z zachowań znanych ci osób są powodowane resentymentem.
Cele operacyjne. Uczeń:
rozwija krytyczne myślenie i sprawności logiczne poprzez analizę wybranych pytań i argumentów filozoficznych;
dostrzega w poglądach filozofów paradygmaty myślowe, które są obecne w kulturze na przestrzeni wieków;
identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm;
nauczanie wyprzedzające.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
dyskusja;
praca z tekstem;
praca z multimedium;
drama.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Nadczłowiek a resentyment”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się przed zajęciami z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i rozwiązanie ćwiczenia nr 1 z sekcji „Sprawdź się”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel loguje się na platformie i na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla stronę tytułową e‑materiału. Następnie prosi wybraną osobę o odczytanie tematu lekcji oraz celów. Wspólne ustalenie kryteriów sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, zwracając uwagę na to, kto wykonał zadane ćwiczenie. Jeśli jest taka potrzeba, wybrany uczeń uzasadnia swoje rozwiązanie.
Faza realizacyjna:
Uczniowie zapoznają się z treścią multimedium w zakładce „Schemat”. Nauczyciel wyjaśnia niezrozumiałe kwestie, a następnie dzieli klasę na 8 grup (lub mniej) – tyle, ile jest punktów w multimedium. Każdy zespół otrzymuje inny przykład postawy człowieka kierującego się resentymentem lub człowieka dążącego do wyzwolenia się od resentymentów. Uczniowie przygotowują krótkie scenki ilustrujące te postawy. Po wyznaczonym czasie prezentują efekty swojej pracy. Nauczyciel wspólnie z uczniami omawia poszczególne prezentacje.
Ćwiczenia przedmiotowe. Nauczyciel wyświetla na tablicy ćwiczenie nr 3. Uczniowie w zespołach dwuosobowych wspólnie rozwiązują zadanie. Omówienie odpowiedzi na forum klasy.
Następne ćwiczenie nr 7, wyświetlone przez nauczyciela na tablicy, uczniowie rozwiązują w grupach 4‑osobowych. Po jego wykonaniu i uzgodnieniu przez każdą grupę wspólnego oraz jednoznacznego wyboru następuje omówienie rezultatów na forum klasy.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zadaje uczniom pytania podsumowujące, np.
– Jakimi cechami odznacza się człowiek ulegający resentymentom?
– Jakie cechy posiada nadczłowiek?
- Dlaczego resentymenty są właściwe wszystkim ludziom?
- Dlaczego nadczłowiek jest od nich wolny?Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Uczniowie rozwiązują ćwiczenia: 4–6 oraz 8.
Materiały pomocnicze:
Max Scheler, Resentyment a moralności, Warszawa 2008.
Friedrich Nietzsche, Z genealogii moralności, Kraków 2003.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Schemat” do podsumowania lekcji.