Imię i nazwisko autora:

Elżbieta Kawecka

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Cechy ruchu harmonicznego

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy/rozszerzony

Podstawa programowa

Cele kształcenia - wymagania ogólne
Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
Zakres podstawowy
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe . Uczeń :
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;
IV. Drgania. Uczeń:
2) analizuje ruch drgający pod wpływem siły sprężystości posługując się pojęciami wychylenia, amplitudy oraz okresu drgań; podaje przykłady takiego ruchu;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe . Uczeń :
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;
V. Drgania. Uczeń:
3) opisuje ruch harmoniczny, posługując się pojęciami wychylenia, amplitudy, częstości kołowej i przesunięcia fazowego; rozróżnia drgania o fazach zgodnych lub przeciwnych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

W tym e‑materiale uczeń:

1. objaśnia, co to jest ruch harmoniczny,

2. podaje cechy ruchu harmonicznego,

3. wymienia wielkości stosowane do opisu ruchu harmonicznego,

4. odróżnia ruch harmoniczny od innych ruchów,

5. stosuje symulację interaktywną do poznania i zrozumienia cech ruchu harmonicznego,

6. analizuje i interpretuje wykresy zależności wychylenia i prędkości od czasu ciała poruszającego się ruchem harmonicznym.

Strategie nauczania:

formative feedback - kształtująca (ucząca) informacja zwrotna lub ocenianie kształtujące

Metody nauczania:

- pogadanka wprowadzająca,
- praca z wykorzystaniem multimediów,
- dyskusja.

Formy zajęć:

- praca w parach,
- dyskusja.

Środki dydaktyczne:

- grafika interaktywna,
- zestaw zadań.

Materiały pomocnicze:

e‑materiały: „Przykłady ruchu harmonicznego.”, „Badanie ruchu harmonicznego na przykładzie drgań klocka na sprężynie.”, „Co to jest ruch harmoniczny?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Zaciekawienie (pogadanka wstępna):
Nawiązanie do wiedzy uczniów na temat ruchu drgającego oraz zjawiska izochronizmu.
Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów w kontekście realizowanego tematu oraz nawiązanie do tej wiedzy:
Pytania skierowane do uczniów:
- Czy każdy ruch drgający jest ruchem harmonicznym? Wyjaśnij na przykładzie.
- Wymień i zdefiniuj wielkości fizyczne, stosowane do opisu ruchu harmonicznego.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel dzieli klasę na grupy 2‑osobowe (np. metodą losowania) i omawia zadania.
Uczniowie pracują w parach. Zapoznają się z symulacją interaktywną.
Uczniowie dyskutują w parach, czym się charakteryzuje ruch harmoniczny. Analizują i porównują wykresy zależności wychylenia i prędkości od czasu z części tekstowej e‑materiału.
Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela wskazówek.
Praca w parach. Uczniowie rozwiązują zadania: 1, 6 i 7 z zestawu zadań interaktywnych.
Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, pomaga, wyjaśnia wątpliwości.

Faza podsumowująca:

- Praca w parach. Uczniowie rozwiązują zadania: 4, 5, 8 z zestawu zadań interaktywnych.
- Nauczyciel kieruje dyskusją podsumowującą w oparciu o rozwiązane zadania.

Praca domowa:

Uczniowie utrwalają wiedzę i umiejętności zdobyte w czasie lekcji przez rozwiązanie w domu zadań nr 2 i 3 z zestawu zadań interaktywnych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Symulację interaktywną „Cechy ruchu harmonicznego” można wykorzystać podczas lekcji według scenariusza. Może być też samodzielnie wykorzystana przez uczniów do powtórzenia i utrwalenia wiadomości.