Autor: Marta Kulikowska

Temat: Geneza i cechy dramatu liturgicznego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• dokonuje analizy dramatu liturgicznego Nawiedzenie grobu, aby ustalić sposób wystawienia utworu na scenie;

• dokonuje interpretacji dramatu liturgicznego Nawiedzenie grobu, wskazując na stany emocjonalne jego bohaterów;

• redaguje notatkę poświęconą genezie i cechom dramatu liturgicznego Nawiedzenie grobu.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem e‑podręcznika;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Geneza i cechy dramatu liturgicznego”. Uczestnicy zajęć zapoznają się z fragmentem utworu dramatycznego w e‑materiale: Nawiedzenie grobu. Przygotowują się do omówienia tekstu, szukając informacji na temat kontekstu historycznoliterackiego. Wybrane osoby mogą zebrać potrzebne wiadomości do wstępnego rozpoznania tekstu. Będą pełniły rolę ekspertów.

2. Przekład intersemiotyczny. Chętny lub wybrany uczeń przygotowuje utwór muzyczny jako ilustrację dźwiękową do fragmentu tekstu dramatycznego w e‑materiale: Nawiedzenie grobu. Powinien umieć uzasadnić swój wybór.

Faza wprowadzająca:

1. Wyświetlenie na tablicy treści zawartych w sekcji „Wprowadzenie”. Przybliżenie przez nauczyciela tematu i celów lekcji. Określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Jak zinterpretujesz porównanie mszy do tragedii i kościoła do teatru?

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Wybrani przed lekcją uczniowie prezentują efekty swojej pracy (przekład intersemiotyczny). Wspólne omówienie wystąpień ze szczególnym uwzględnieniem mocnych stron prezentacji ucznia.

2. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie.

3. Praca z multimedium. Nauczyciel prosi, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie: Na podstawie prezentacji zredaguj notatkę poświęconą genezie i cechom dramatu liturgicznego Nawiedzenie grobu z sekcji „Prezentacja multimedialna”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na grupy i opracowali odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie indywidualnie rozwiązują zawarte w sekcji „Sprawdź się” ćwiczenia 1 i 2. Następnie w parach pracują nad zadaniami 3‑6. Aby uzasadnić poprawność rozwiązań, omawiają je w większych grupach, przygotowując spójną argumentację, którą zaprezentują na forum klasy. Po wyznaczonym czasie następuje wspólne omówienie zadań.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli? Na koniec prosi chętnego ucznia o podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 7 i 8. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

2. Przerób analizowany w lekcji tekst dramatyczny na jedną z wybranych form: utwór poetycki, opowiadanie, sprawozdanie.

Materiały pomocnicze:

• Juliusz Kleiner, Istota utworu dramatycznego, w: Problemy teorii dramatu i teatru, wybór i oprac. Janusz Degler, Wrocław 1988.

• Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, Warszawa 1980.

• Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 1, Warszawa 1959.

Wskazówki metodyczne

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Prezentacja multimedialna” do podsumowania lekcji.