Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Joanna Oparek

Przedmiot: Język polski

Temat: Mity greckie w opracowaniach. Greckie wyobrażenia bogów

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
4) rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego poznane w szkole podstawowej oraz środki znaczeniowe: oksymoron, peryfrazę, eufonię, hiperbolę; leksykalne, w tym frazeologizmy; składniowe: antytezę, paralelizm, wyliczenie, epiforę, elipsę; wersyfikacyjne, w tym przerzutnię; określa ich funkcje;
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
7) odróżnia dyskusję od sporu i kłótni;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
6) tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: wypowiedź o charakterze argumentacyjnym, referat, szkic interpretacyjny, szkic krytyczny, definicja, hasło encyklopedyczne, notatka syntetyzująca;
IV. Samokształcenie.
5. dokonuje krytycznej selekcji źródeł;
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Lektura obowiązkowa
1) Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;
Zakres rozszerzony
Teksty polecane do samokształcenia
21) Stanisław Stabryła, Starożytna Grecja;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • wykonuje notatkę w punktach na podstawie audiobooka;

  • wyjaśnia stosunek Greków do mitów;

  • wskazuje znaczenia poszczególnych związków fraeologicznych;

  • redaguje wypowiedź o Nike z Samotraki w nawiązaniu do tekstu Nike Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • podająca;

  • symulacja;

  • prezentacja multimedialna.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel zachęca uczniów do samodzielnego wyszukania w sieci wiadomości na temat świątyni Partenon, a w szczególności na temat posągów bogów: Ateny, Zeusa, zrekonstruowanych rzeźb przedstawiających Herę, Iris, Afrodytę, Aresa, Demeter, Dionizosa, Heliosa, Hefajstosa, Posejdona, Apolla, Artemidę, Hermesa, Selene. Uczniowie przygotowują prezentację multimedialną na ten temat.

  2. Nauczyciel proponuje grę dydaktyczną – symulację. Chętni uczniowie wcielają się w postaci greckich bogów i przedstawiają ich krótką charakterystykę. Używają przy tym zwrotów:
    Jestem ……………………………
    Opisywano mnie: ………………..
    Mój posag wyrzeźbił: ……………
    Mój portret namalował: …………..

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał „Mity greckie w opracowaniach. Greckie wyobrażenia bogów”.

  2. Chętne osoby pokazują w klasie prezentacje, które wykonali przed lekcją. Nauczyciel ocenia sposób przygotowania i zaprezentowania materiału.

  3. Nauczyciel robi krótki, wprowadzający wykład na temat kształtowania się wyobrażeń bogów greckich poprzez literaturę i sztukę.

  4. Nauczyciel wyświetla cele zajęć oraz wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z treścią sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki.

  2. Nauczyciel może rozwinąć temat rodzajów mitów (zasygnalizowany w sekcji „Przeczytaj”) i wraz z uczniami znaleźć ich przykłady, zachęcając do zastanowienia się, w jaki sposób różne rodzaje mitów kształtowały wyobrażenia bogów.

  3. Nauczyciel może rozwinąć temat Teogonii – poematu Hezjoda o narodzinach bogów.

  4. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Audiobook”. Nauczyciel czyta polecenie 1 i prosi uczniów, aby wykonali je w parach po odsłuchaniu nagrania. Następnie wybrana para prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udziela też uczniom informacji zwrotnej.

  5. Polecenie 2 z sekcji „Audiobook” uczniowie wykonują indywidualnie.

  6. Nauczyciel może zachęcić uczniów do wyszukania pochodzących z różnych wersji mitów, sprzecznych ze sobą wyobrażeń na temat bogów greckich.

  7. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia 1, 2, 3. Wybrane pary prezentują odpowiedzi na forum. Nauczyciel ocenia i ewentualnie komentuje.

  8. Uczniowie zapoznają się z tekstem do ćwiczeń 4 i 5 – wykonują zadania indywidualnie. Chętne osoby prezentują odpowiedzi na forum. Nauczyciel ocenia i komentuje.

  9. Ćwiczenia 6, 7 uczniowie wykonują, pracując w parach. Podczas wspólnych dyskusji rozwiązują zadania, następnie łączą się z inną parą i kontynuują swoją dyskusję, uzasadniając swój wybór. Wybrana osoba prezentuje odpowiedzi, nauczyciel ocenia i komentuje.

  10. Ćwiczenie 8 uczniowie wykonują pisemnie, następnie mogą przedyskutować odpowiedzi na forum – uczniowie proponują wyjaśnienia i omawiają je razem z nauczycielem.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu.

  2. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

  3. Nauczyciel robi krótki wykład na temat inspiracji płynącej z mitologii greckiej dla sztuki i literatury różnych epok. Zwraca przy tym uwagę na sposób wykorzystania postaci z mitologii greckiej jako nośników znaczeń. Zaznacza, że wizerunek greckich bogów nadal kształtuje się w zależności od intencji twórców. Zachęca uczniów do tropienia odniesień do postaci mitologicznych w polskiej poezji współczesnej (może wskazać np. na wiersze Zbigniewa Herberta).

Praca domowa:

  1. Wybierz utwór polskiego poety z wieku XX, w którym pojawia się postać z mitologii greckiej i przeanalizuj, w jaki sposób poeta kształtuje obraz tej postaci.

  2. Zbadaj, w jaki sposób funkcjonuje w kulturze postać Ateny. Przygotuj prezentację na ten temat.

Materiały pomocnicze:

  • Brudnik Edyta, Moszyńska Anna, Owczarska Beata, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Poradnik po metodach aktywizujących, Kielce 2011.

  • Ilona Błocian, Psychoanalityczne wykładnie mitu. Freud, Jung, Fromm, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Audiobook” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.