Sprawdź się
Podane frazeologizmy mitologiczne połącz z ich znaczeniem.
sukces osiągnięty nadmiernym kosztem, coś bardzo cennego, daremne prace, pomoc, wyjście z trudnej sytuacji, przyczyna zmartwień, przyczyna kłótni
jabłko niezgody | |
nić Ariadny | |
puszka Pandory | |
syzyfowe prace | |
złote runo | |
pyrrusowe zwycięstwo |
Grecy byli narodem silnie związanym z żeglugą, potrzebowali zatem przychylności boga morza. Swe modły wznosili do Posejdona. Przeczytaj poniższy tekst, a następnie oceń prawdziwość zdań. Zaznacz w tabeli poprawne odpowiedzi.
Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
Zeus, Hades i Posejdon są braćmi. | □ | □ |
W pracach greckich artystów czasami trudno było odróżnić Posejdona od Hadesa. | □ | □ |
Atrybuty pozwalały odróżnić postacie danych bóstw. | □ | □ |
Sieci rybackie oraz trójzęby były częstym widokiem w świątyniach Posejdona. | □ | □ |
Najbardziej rozpoznawalnym atrybutem Posejdona jest delfin. | □ | □ |
Mitologia Greków i RzymianArtyści greccy będą rzeźbili jej twarz jako piękną, a zarazem dostojną i surową. Zazwyczaj jawi się ona w pełnej zbroi, w hełmie z kitą, jak Homerowi wojownicy, których nieraz wspomaga w walce, z długą włócznią, o którą się niekiedy wspiera, z tarczą. Szczególnie często dostrzegamy tę boginię w ciężkich zmaganiach gigantomachii, gdzie jest jednym z filarów Zeusowego zastępu. Związek zresztą Ateny z Zeusem jest ścisły, ma z pewnością podstawy w owej dawnej epoce, gdy naczelny bóg przybyłych z północy zdobywców sprzymierzał się z niektórymi możnymi bóstwami przedgreckimi, jak Atena. Nieraz, jak słyszymy, Zeus udziela jej szczególnych składników swego oręża, pozwala Atenie nosić egidę i ciskać pioruny. (…) Ponieważ zaś grecki wyraz sophia oznacza zarówno zręczność rzemieślniczą, jak i mądrość, potężna ta bogini jest też czczona w greckiej kulturze jako patronka mądrości, a także intelektualnych podstaw prawa i prawości, znowu pomocnica Zeusa. Ta zarówno wojenna, jak i ogólnospołeczna rola Ateny, w połączeniu ze współbrzmieniem jej imienia z mianem sławnego miasta, niemal narzucają uczonym domysł, że już pierwotnie była ona opiekunką jakiejś twierdzy, jej władcy i skupionej wokół niej społeczności. Chyba były to właśnie Ateny. (…) Jako bogini wysokiej skały musiała być ona ściśle związana z wszelkimi rodzajami krzewiącego się w górskich regionach życia. Być może, wyobrażano ją sobie niegdyś w formie zwierzęcej. Jeszcze w Odysei (1, 315–323) Atena w pewnym momencie znika Telemachowi z oczu, ulatując w postaci ptaka. Jakiego ptaka? Chyba sowy. Był to bowiem ulubiony ptak Ateny, a przy tym symbol Aten. Dawność więzi Ateny z sową zdaje się przezierać z osobliwego epitetu, jaki nosi ona u Homera: glaukopis, co tłumaczymy: „sowiooka” (może należałoby mówić raczej: „o sowiej twarzy”). Nie można jednak wykluczyć tego, że epitet znaczy tylko: „z jasnymi oczyma”; glaukos bowiem to „błyszczący, jasny”, a także „jasnozielony” albo „jasnoszary”; sama grecka nazwa sowy, glauks, zapewne stąd się wywodzi, iż w oczach tego ptaka dopatrzono się takiej właśnie barwy. Nie tylko zresztą sowę, lecz także węże nieraz widzimy w pobliżu Ateny. Szczególnie zaś jej drogie jest jedno z drzew, oliwne. Nie bez związku z nim było też, jak opowiadano, objęcie przez nią władzy nad Atenami.
Źródło: Zygmunt Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Kraków 2013, s. 288–290.
Na podstawie powyższego tekstu wybierz poprawną informację.
Greckie słowo sophia oznacza {tylko} / {#nie tylko} mądrość. Zeus {#pozwala} / {nie pozwala} korzystać Atenie ze swego oręża. W kulturze greckiej rola Ateny {ograniczała się} / {#nie ograniczała się} do obszaru wojennego. {Słusznie} / {#Niesłusznie} uważa się, że sowa jest jedynym zwierzęciem związanym z Ateną.
Tekst do ćwiczenia 6
NikeTy jesteś jak paryska Nike z Samotraki
o miłości nieuciszona!
Choć zabita, lecz biegniesz z zapałem jednakim
wyciągając odcięte ramiona…Źródło: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Nike, [w:] tejże, Pocałunki, Warszawa 1926, s. 35.
Na podstawie lektury wiersza Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej Nike wybierz poprawną informację.
W wierszu występuje {epifora} / {#apostrofa} / {anafora}. Układ rymów w wierszu jest {parzysty} / {okalający} / {#krzyżowy}. Rymy w wierszu są {dokładne} / {#niedokładne}. W wierszu {#występuje} / {nie występuje} porównanie. Sformułowanie odcięte ramiona to {#epitet} / {porównanie} / {oksymoron}.
Przyporządkuj bóstwo do odpowiedniej kategorii.
Tanatos, Dionizos, Okeanos, Syreny, Hekate, Afrodyta, Demeter, Hera, Gaja, Tryton, Ares, Erynie
Bóstwa olimpijskie | |
---|---|
Bóstwa wodne | |
Bóstwa ziemskie | |
Bóstwa podziemne |
![Zdjęcie przedstawia wnętrze sali wystawowej. Na podniesieniu ustawiony jest posąg. To postać stojącej kobiety w długiej szacie, która zamiast ramion ma duże, pierzaste skrzydła. Posąg nie ma głowy.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1QJ5uPrkHuFI/1616158442/2hjtdWuRRKXDcbIDibWYgPmsIUuA4hmy.jpg)
![Zdjęcie przedstawia dwa ujęcia – w oddaleniu i zbliżeniu posągu Nike ukazanego z lewej strony. To postać stojącej kobiety w długiej szacie, która zamiast ramion ma duże, pierzaste skrzydła. Skrzydła są rozłożone. Posąg nie ma głowy.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1QNlnpi4mZ1K/1616158443/SF1rcQMPQWqAwhKppTxHLkpSiLmcWlbh.jpg)