Autor: Anna Juwan

Temat: Negatywne skutki działania hałasu

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Zdefiniujesz pojęcie hałasu.

• Scharakteryzujesz źródła hałasu.

• Opiszesz mechanizm utraty słuchu będący wynikiem urazu słuchowego.

• Przedstawisz inne niż utrata słuchu przykłady negatywnych skutków działania hałasu na organizm człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• praca z audiobookiem;

• rozmowa kierowana;

• mapa myśli;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• arkusze papieru, flamastry.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy lub za pomocą rzutnika zawartość sekcji „Wprowadzenie”. Uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają cele lekcji i określają kryteria sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel prowadzi pogadankę, zadając pytania:
   – Czym jest hałas?
   – Z jakimi źródłami hałasu mamy do czynienia na co dzień? Jakie natężenie hałasu one generują? Które są najbardziej niebezpieczne dla słuchu? Czy mogą powodować jeszcze inne negatywne skutki?

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium („Audiobook”). Uczniowie zapoznają się z materiałem udostępnionym przez nauczyciela. Następnie odczytują polecenie nr 1 („Zaproponuj inne niż wskazane w audiobooku działania mające na celu ograniczenie emisji hałasu”) oraz polecenie nr 2 („Opisz mechanizm utraty słuchu będący wynikiem narażenia na długotrwały hałas”) i wykonują je w parach. Po wyznaczonym wcześniej czasie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

2. Mapa myśli. Uczniowie, pracując w parach, tworzą mapy myśli związane z tematem lekcji i na podstawie treści z sekcji „Przeczytaj”. Uwzględniają negatywne skutki zdrowotne narażenia na hałas oraz działania zmniejszające ryzyko ich wystąpienia.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują samodzielnie ćwiczenie interaktywne nr 7 (w którym mają za zadanie określić – na podstawie tekstu dotyczącego wpływu hałasu na rozwijający się płód oraz własnej wiedzy – prawdziwość stwierdzenia, że najbardziej narażone na skutki niekorzystnego dźwiękowo środowiska są noworodki urodzone przedwcześnie) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie omawiają odpowiedzi w czteroosobowych grupach. Wybrane zespoły przedstawiają odpowiedź na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 1 do 5 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenie nr 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium zamieszczonym w sekcji „Audiobook”, aby przygotować się do późniejszej pracy na zajęciach.