Autor: Marta Kulikowska

Temat: Wiersz Juliana Tuwima Sokrates tańczący w kontekście skamandryckiego nurtu poezji

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele lekcji. Uczeń:

• rozpozna w wierszu Sokrates tańczący cechy koncepcji języka bliskiej poetom z grupy Skamander;

• wyjaśni, na czym polega w wierszu Juliana Tuwima kontynuacja motywu dionizyjskości w poezji;

• zdefiniuje na podstawie wiersza Sokrates tańczący postawę hedonistyczną.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• praca z tekstem.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Wiersz Juliana Tuwima Sokrates tańczący w kontekście skamandryckiego nurtu poezji „. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i następnie rozwiązanie ćwiczenia nr 1 zawartego w sekcji „Sprawdź się”.

2. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie prezentacji na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat i cele zajęć. Prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Jeśli większość uczniów nie przeczytała tekstu, nauczyciel inicjuje rozmowę kierowaną wprowadzającą w temat.

Faza realizacyjna:

1. Analiza i interpretacja tekstu. Wybrane wcześniej osoby – eksperci przedstawiają na forum zebrane informacje. Nauczyciel wyświetla na tablicy zestaw poleceń do opracowania dla całej klasy:
   – Umieszczenie analizowanego fragmentu w kontekście całości utworu.
   – Identyfikacja problemu poruszonego w analizowanym fragmencie. Wskazanie jego przyczyn i skutków.
   – Sformułowanie notatki z tezą interpretacyjną fragmentu utworu.
   Uczniowie pracują indywidualnie, a następnie dzielą się efektami swojej pracy na forum. Nauczyciel omawia ich propozycje. Wspólnie z uczestnikami zajęć formułuje wnioski w formie notatki.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel prosi, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie: 1 i 2 z sekcji „Mapa myśli”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel, korzystając z tablicy interaktywnej lub rzutnika, wyświetla treść ćwiczenia 2‑7 zawartego w sekcji „Sprawdź się”. Wspólne rozwiązanie zadania na forum klasy.

4. Następne ćwiczenie Zinterpretuj sens fragmentu wiersza i na jego podstawie ustal najistotniejsze wartości człowieka wyświetlone przez nauczyciela na tablicy uczniowie rozwiązują w grupach 4‑osobowych. Po jego wykonaniu i uzgodnieniu przez każdą grupę wspólnego oraz jednoznacznego wyboru następuje omówienie rezultatów na forum klasy.

5. Ćwiczenie, które uczniowie realizują jako ostatnie, wykonywane jest indywidualnie. Ponownie nauczyciel udostępnia uczestnikom zajęć przez platformę edukacyjną jego treść: Uzasadnij, że wiersz jest utrzymany w konwencji kabaretowej kpiny i gagu. Nauczyciel sprawdza przez platformę udzielone odpowiedzi. Następnie zachęca uczniów do uzasadniania swoich wyborów podczas dyskusji w parach.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli? Na koniec prosi chętnego ucznia o podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

Praca domowa:

1. Mądrość nie zapewnia szczęścia, polega na uświadomieniu sobie, że aby być szczęśliwym, trzeba szukać w życiu przyjemności i radości. Napisz rozprawkę, w której rozważysz sens tej wypowiedzi.

Materiały pomocnicze:

• Metodyka literatury, tom 1 i 2, Warszawa 2001.

• Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków.

• Jacques Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, Warszawa 1995.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Mapa myśli”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.