Autor: Dorota Czarny

Przedmiot: historia

Temat: Gwałtowne przyspieszenie. Zwołanie Stanów Generalnych i początek rewolucji

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

zakres podstawowy

XXV. Rewolucje XVIII w. Uczeń: 

3) wyjaśnia przyczyny i opisuje skutki rewolucji francuskiej;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe, 

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• tłumaczy, dlaczego rewolucjoniści przeprowadzili atak na paryskie więzienie – Bastylię;

• wyjaśnia, z jakiego powodu to wydarzenie na dobre utrwaliło się w pamięci Francuzów;

• analizuje, w jaki sposób pierwsze rewolucyjne sukcesy zmieniły życie przeciętnego Francuza.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• mapa myśli,

• elementy dramy,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem audiobooka,

• analiza materiałów źródłowych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna,

• praca w parach,

• praca w grupach,

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Uczniowie zapoznają się z tekstem zawartym w e‑materiale (bez treści audiobooka), aby móc w czasie lekcji uczestniczyć w dyskusji.

Faza wstępna

1. Nauczyciel przedstawia temat lekcji i cele zajęć.

2. Na tablicy nauczyciel zapisuje hasło „Stany Generalne”, następnie prosi uczniów, aby na podstawie wiadomości, które przygotowali w domu, stworzyli mapę myśli. Uczniowie wspólnie z nauczycielem analizują i weryfikują odpowiedzi (powinni zwracać uwagę na pojęcia, osoby, podział stanów, ogłoszenie Konstytuanty).

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi, aby dwie pary uczniów (wskazanych albo ochotników) wylosowały kartki opisujące uczestników wydarzeń po ogłoszeniu Konstytuanty: króla oraz przedstawiciela stanu trzeciego. Zadaniem każdej pary jest przygotowanie argumentów w obronie stanowiska i własnych racji danej postaci. Nauczyciel wyznacza też ucznia, który będzie pełnił funkcję moderatora i pilnował właściwego przebiegu wystąpień. Reszta klasy będzie natomiast odgrywała rolę sędziego i oceni słuszność przedstawionych argumentów. Nauczyciel określa czas na przygotowanie.

2. Uczniowie po czasie podanym przez nauczyciela na przygotowanie przedstawiają  swoje argumenty. Mogą odnosić się do stwierdzeń drugiej strony, kontrargumentować, zachowując kulturę dyskusji. Na zakończenie tej części prowadzący może przeprowadzić wśród reszty klasy głosowanie (Która z postaci przekonała was do swoich argumentów?) i poprosić dwóch uczniów, którzy odpowiedzieli w odmienny sposób, o uzasadnienie swojego stanowiska.

3. Następnie nauczyciel prosi, aby uczniowie dobrali się w pary lub trójki. Zapowiada, że po odsłuchaniu audiobooka odpowiedzą na pytanie: Dlaczego rewolucjoniści zaatakowali Bastylię?

4. Uczniowie wysłuchują audiobooka, po czym w parach/grupach odpowiadają na pytanie.

5. Nauczyciel wyznacza z każdej grupy jedną osobę do przedstawienia odpowiedzi. Na tablicy wyznaczona osoba zapisuje główne przyczyny wybuchu rewolucji.

6. Po zakończeniu zadania nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Co było zwieńczeniem rewolucji? Uczniowie podają przykłady, nauczyciel koordynuje dyskusję, jak również podsumowuje wystąpienia uczniów i przekazuje im informację zwrotną.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie wykonują wybrane przez nauczyciela ćwiczenia jako podsumowanie dzisiejszej lekcji. Prowadzący wspólnie z uczniami omawia odpowiedzi.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w domu.

2. Napisz, kiedy, gdzie i przez kogo została podpisana Powszechna deklaracja praw człowieka. Czym się różni od Deklaracji praw człowieka i obywatela, która została podpisana we Francji?

Materiały pomocnicze:

Wiek XVI‑XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. Stanisław Bogusław Lenard, Melania Sobańska‑Bondaruk, Warszawa 1997, s. 488–489.

Baszkiewicz J., Ludwik XVI, Wrocław 1983.

Baszkiewicz J., Historia Francji, Wrocław 1999.

Baszkiewicz J., Meller S., Rewolucja francuska 1789–794: społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1983.

Chwalba A., Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2012.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Audiobook nauczyciel może wykorzystać do wprowadzenia do lekcji. Innym sposobem może być przygotowanie przez uczniów do słuchowiska prezentacji multimedialnej. Odtwarzane jednocześnie posłużą jako element wprowadzający lub jeden z punktów lekcji.