Autor: Stanisław Mrozowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Osiągnięcia polskich twórców kultury, ludzi nauki i sportowców w latach 60. i 70.

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia wpływ ideologii i władzy komunistycznej na polską kulturę, naukę i sport;

• charakteryzuje postaci polskiej kultury: ekscentryków, wirtuozów, nowatorów, wizjonerów, bezkompromisowych indywidualistów;

• opowiada o wybitnych osiągnięciach polskich artystów, naukowców i sportowców.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Osiągnięcia polskich twórców kultury, ludzi nauki i sportowców w latach 60. i 70.”.

2. Trzej wybrani uczniowie (lub trzy zespoły uczniowskie liczące maksymalnie do trzech osób) mają przygotować prezentacje na podstawie treści w sekcji „Przeczytaj”. Nauczyciel rozdziela między nich zagadnienia:

• osiągnięcia w nauce,

• osiągnięcia w kulturze i sztuce,

• osiągnięcia w sporcie.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć, omówienie planowanego przebiegu lekcji.

2. Rozmowa wprowadzająca. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji i na tej podstawie dobiera uczniów w pary. Prosi o przygotowanie pytań związanych z wyświetlonym tematem zajęć i udostępnionym przed zajęciami e‑materiałem. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem lekcji? Omówienie pytań przygotowanych przez uczniów, dyskusja wstępna.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranym osobom (lub ochotnikom) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacjach uczniowie krótko o nich dyskutują, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Praca z multimedium („Audiobook”). Nauczyciel zapowiada, że uczniowie będą mieli okazję posłuchać o Wyścigu Pokoju – jednym z najważniejszych wydarzeń sportowych w krajach bloku komunistycznego. Prosi, aby w czasie odsłuchiwania nagrania uczestnicy zajęć notowali najważniejsze fakty, a następnie wykonali indywidualnie polecenie 2: uzupełnili pola, wpisując wynotowane informacje.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli uczniów na sześć grup. Każda z nich wykonuje po dwa wskazane przez prowadzącego ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się” (propozycje zestawów ćwiczeń: 1 i 4, 2 i 5, 3 i 6). Wspólnie weryfikują odpowiedzi, nauczyciel wyjaśnia ewentualne wątpliwości.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenie interaktywne 8.

2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj polecenie 3 dołączone do sekcji „Audiobook”.

Materiały pomocnicze:

A. Przynoga, Propaganda w sporcie okresu PRL na przykładzie Wyścigu Pokoju 1948–1989, w: „Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM”, wydanie specjalne (2012).

K. Szujecki, Życie sportowe w PRL, Warszawa 2014.

S. Krzysztofowicz‑Kozakowska, Sztuka w czasach PRL, Wydawnictwo Bosz 2016.

focus.pl/artykul/rower‑rewolucji

geopolityka.org/recenzje/magdalena‑zygmunt‑sport‑jak‑najbardziej‑polityczny‑recenzja

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą wykorzystać audiobook do przygotowania podsumowania lekcji w postaci krótkiej notki o osiągnięciach polskich sportowców w omawianym okresie.

Spis ilustracji nieopisanych:

• Ćwiczenie 5 - ilustracja 1: Rzeźba Władysława Hasiora; CC BY‑SA 4.0, fot. Silar, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 5 - ilustracja 2: Rzeźby Magdaleny Abakanowicz; CC BY‑SA 3.0, fot. Radomil, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 5 - ilustracja 3: Ilustracja Zdzisława Beksińskiego; CC BY‑SA 3.0, Muzeum Historyczne w Sanoku, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 5 - ilustracja 4: Rzeźba Tadeusza Kantora; CC BY‑SA 3.0, fot. Adrian Grycuk, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 5 - ilustracja 5: Obraz Jerzego Duda‑Gracza; lic. edukacyjna, dostęp: czestochowa.wyborcza.pl

• Ćwiczenie 5 - ilustracja 6: Rzeźba Aliny Szapocznikow; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 5 - ilustracja 7: Ilustracja ze Szkoły Plakatu; lic. edukacyjna, dostęp: czestochowa.wyborcza.pl

• Ćwiczenie 5 - ilustracja 8: Rzeźba Jerzego Beresia; CC BY‑SA 4.0, fot. Oskar Hanusek, Wikimedia Commons.