Scenariusz

Autor

Learnetic

Temat zajęć

Zwroty grzecznościowe

Grupa docelowa

Szkoła podstawowa, klasa VII

Ogólny cel kształcenia

Przygotowanie uczniów do skutecznego i zgodnego z zasadami kultury uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym.

Kształtowane kompetencje kluczowe

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia

18.12.2006r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie

uczenia się przez całe życie

• Porozumiewanie się w języku ojczystym

• Kompetencje społeczne i obywatelskie

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczniowie:

kształcą umiejętność słuchania na poziomie informacyjnym;
analizują i ćwiczą posługiwanie się rozmaitymi stylami języka;
rozumieją, na czym polega grzeczność językowa i stosują ją w wypowiedziach;
rozróżniają komunikację oficjalną i nieoficjalną;
rozpoznają błędy w komunikacji językowej;
analizują komunikację językową pod kątem jej zgodności z zasadami etykiety językowej;
na podstawie sytuacji komunikacyjnej określają dystans personalny;
znają i stosują zwroty grzecznościowe odpowiednio do kontekstu.

Metody/techniki kształcenia

metoda eksponująca: pokaz filmu
metoda praktyczna: ćwiczenia
metoda asymilacji wiedzy: pogadanka, dyskusja, praca z tekstem
metoda inscenizacyjna: drama
metoda samodzielnego dochodzenia do wiedzy: “burza mózgów”

Formy pracy

zbiorowa
grupowa
indywidualna

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Czy stosują zasady dobrego wychowania i w jakich sytuacjach? Czy zdarza im się spotkać z zachowaniami odbiegającymi od normy?

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wyświetla film Zwroty grzecznościowe.

2. Po obejrzeniu filmu uczniowie indywidualnie rozwiązują ćwiczenia interaktywne - ich odpowiedzi omawiają wspólnie z nauczycielem.

3. Następnie uczniowie dobierają się w pary lub w większe zespoły (w zależności od liczby uczniów w klasie). Nauczyciel wręcza im dialogi do przedstawienia na forum klasy, powinny to być np. przeprosiny, prośby, podziękowania, gratulacje, zaproszenia, powitania, pożegnania. Po odegranej scenie pozostali uczniowie określają charakter komunikacji, typ dystansu personalnego, relację między rozmówcami, użyte przez nich zwroty grzecznościowe. Oceniają, czy rozmowa spełniła zasady etykiety językowej - uzasadniają swoje stanowisko i proponują, w jaki sposób powinno się odegrać scenę, aby spełniała ona zasady etykiety językowej.

4. Nauczyciel ponownie dzieli uczniów na kilkuosobowe zespoły. Każdej grupie wręcza tekst (np. wiadomość mailową, fragment rozmowy na komunikatorze internetowym, kartkę z zaproszeniem, kartkę z gratulacjami), który nie spełnia zasad etykiety językowej (netykiety). Uczniowie mają za zadanie wskazać błędne zastosowanie zwrotów grzecznościowych lub miejsca, w których je pominięto. Następnie uczniowie przeformułowują otrzymany tekst w taki sposób, by był zgodny z etykietą językową. Po zakończonej pracy, prezentują jej wynik na forum klasy.

5. Nauczyciel inicjuje dyskusję wokół wybranego cytatu dotyczącego grzeczności:

Grzeczność nic nie kosztuje, a wygrywa wszystko (Ralph Waldo Emerson)

Grzeczność jest dla człowieka tym, czym ciepło dla wosku (Artur Schopenhauer)

Grzeczność to tylko brak odruchów złego wychowania (Stendhal)

Faza podsumowująca

1. Na zakończenie lekcji nauczyciel rysuje na tablicy tabelę, którą dzieli na kolumny o nazwach: zwroty powitalne, zwroty pożegnalne, podziękowania, prośby, gratulacje, zaproszenia, przeprosiny. Uczniowie podchodzą do tablicy i zapisują przykładowe formuły grzecznościowe. Określają, w jakiej sytuacji komunikacyjnej się je stosuje.

Praca domowa
1. Napisz dialog, w którym zastosujesz zwroty grzecznościowe.

Tematy dialogu do wyboru:

Kłótnia kolegów na korytarzu szkolnym.
Rozmowa z nauczycielem na temat niesprawiedliwej oceny z kartkówki.
Rozmowa z koleżanką, która rozsiewa plotki w klasie.

m1a1fea02794a67c8_1520001429923_0

Metryczka

Tytuł

Zwroty grzecznościowe

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał się odnosi

Jak grzecznie zwracać się do innych?

Przedmiot

Język polski

Etap edukacyjny

II szkoła podstawowa

Nowa podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

4) rozpoznaje w tekście literackim: neologizm, eufemizm, porównanie homeryckie,

inwokację, symbol, alegorię i określa ich funkcje;

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

6) określa wartości estetyczne poznawanych tekstów kultury;

II. Kształcenie językowe.

3) zna sposoby wzbogacania słownictwa;

7) rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy, publicystyczny.

3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:

1) rozumie, na czym polega grzeczność językowa i stosuje ją w wypowiedziach;

2) rozróżnia normę językową wzorcową oraz użytkową i stosuje się do nich;

III. Tworzenie wypowiedzi.

IV. Samokształcenie. Uczeń:

7) rozwija nawyki systematycznego uczenia się;

8) rozwija umiejętność krytycznego myślenia i formułowania opinii.

Kompetencje kluczowe

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 18.12.2006r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie

Porozumiewanie się w języku ojczystym - uczniowie stosują typy interakcji słownej,
Kompetencje społeczne i obywatelskie

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia