Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Dziedzictwo modernizmu w poezji współczesnej
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
rozróżnia szerokie i wąskie rozumienie terminu „modernizm” w historii literatury,
wyjaśnia, na czym polegało nowatorstwo językowe twórców polskiego modernizmu,
rozpoznaje charakterystyczne dla modernizmu innowacje językowe w wierszu Mirona Białoszewskiego O mojej pustelni z nawoływaniem,
interpretuje funkcję środków graficznych w poezji konkretnej Stanisława Dróżdża.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem e‑podręcznika;
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Dziedzictwo modernizmu w poezji współczesnej”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i o przygotowanie odpowiedzi na polecenia.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie. Może wyświetlić odpowiedzi uczniów na tablicy interaktywnej. Prosi wybranego ucznia o uzasadnienie swojego rozwiązania.
Faza realizacyjna:
Mapa myśli. Nauczyciel wyznacza ucznia, który zapisuje na tablicy podane przez niego hasło nawiązujące do tematu lekcji: Modernizm. Następnie uczniowie podają na forum swoje pomysły wiążące te dwa obszary. Wybrany uczeń zapisuje je wszystkie wokół hasła/pytania.
Na tej podstawie powstaje mapa myśli/pojęć, do których uczniowie będą mogli powracać podczas kolejnych etapów zajęć lub w ramach powtórki materiału w domuPraca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki.
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium zawarte w sekcji „Audiobook”. Uczniowie odczytują polecenie: „Wysłuchaj wiersza Mirona Białoszewskiego O mojej pustelni z nawoływaniem. Zanotuj cechy charakterystyczne dla języka literatury modernistycznej obecne w tym utworze” i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.
Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie następujące ćwiczenia w sekcji „Sprawdź się”: 1‑4, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.
Uczniowie rozwiązują zadania 5‑8 w sekcji „Sprawdź się”. Po wyznaczonym czasie nauczyciel razem z uczniami omawia poprawność wykonanych ćwiczeń.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące, np.
Jak rozumiesz termin „modernizm” w kontekście historii literatury?
Na czym polegało nowatorstwo językowe twórców polskiego modernizmu?Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Przygotuj prezentację multimedialną, w której podsumujesz zdobyte podczas lekcji wiadomości.
Materiały pomocnicze:
George Lakoff, Mark Johnson, Metafory w naszym życiu, Warszawa 2010.
Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków.
Kazimierz Wyka, Modernizm polski, Warszawa 1959.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.